Trzepotanie rękami u dziecka powinno nas niepokoić? Sprawdź , kiedy zachowanie to jest częścią normalnego rozwoju dziecka, a kiedy może sygnalizować potrzebę konsultacji ze specjalistą. Nasz przewodnik po machaniu rękami u dzieci powinien pomóc Ci lepiej zrozumieć to zachowanie.
Spis treści:
- Trzepotanie rękami u dziecka
- Trzepotanie rękami u dziecka i stimming podczas podniecenia – co to jest?
- Co to znaczy, że dziecko macha rękami i stymuluje, gdy jest podekscytowane?
- Czy trzepotanie rękami i stymulacja mogą wystąpić u dzieci, które nie są autystyczne?
- Czy musimy oduczyć dziecko trzepotania rękami?
- Kiedy trzepotanie rękami u dziecka oznacza autyzm?
- Trzepotanie rękami u dziecka i inne objawy – co robić?
- Diagnoza autyzmu u dziecka – test ADOS-2
Trzepotanie rękami u dziecka jest często rozpoznawane jako jeden z najbardziej charakterystycznych „stymulacji” obserwowanych w przypadku zaburzeń ze spektrum autyzmu. Naturalnie może budzić niepokój wśród rodziców, którzy zauważą takie zachowanie u swojego dziecka.
Machanie rękami jest w rzeczywistości zachowaniem występującym powszechnie u wielu małych dzieci. Chociaż może ono wskazywać na problemy rozwojowe lub neurologiczne, takie jak autyzm, często stanowi również naturalny mechanizm uspokajający.
Trzepotanie rękami u dziecka
Wiele maluchów wykorzystuje trzepotanie rękami jako sposób na rozładowanie nagromadzonej energii, okazanie podekscytowania lub radzenie sobie z różnorodnymi emocjami. Często stanowią element typowego rozwoju u małych dzieci. Jednak warto mieć na uwadze takie powtarzalne zachowania.
Nie rzadko dzieci, które rozwijają się prawidłowo, również machają rękami, nie wiedząc, jak inaczej poradzić sobie z intensywnymi emocjami, takimi jak radość, frustracja, złość, ekscytacja czy strach. W większości przypadków dziecko przestaje wykazywać takie zachowania do ukończenia 2 lub 3 roku życia, gdy nauczy się lepiej zarządzać intensywnymi emocjami i wyrażać swoje uczucia. Dziecko, które jest w spektrum autyzmu, może z tego nie wyrosnąć.
Trzepotanie rękami u dziecka i stimming podczas podniecenia – co to jest?
Czy jest to problematyczne, gdy dziecko wykazuje stymulację, taką jak trzepotanie rękami, w stanie ekscytacji? Dzieci mogą machać rękami lub wykazywać inne formy stymulacji (często określane jako „stimming”) w reakcji na emocje takie jak podekscytowanie, niepokój, poczucie przytłoczenia lub inne intensywne stany emocjonalne.
„Stimming” to działania podejmowane przez dziecko w celu zaspokojenia potrzeby dodatkowej stymulacji sensorycznej, na przykład poprzez trzepotanie rękami, kołysanie się, mruczenie, obracanie przedmiotów, uderzanie się lub drapanie. Te zachowania pomagają dziecku regulować jego stany wewnętrzne i są kluczowe dla jego codziennego funkcjonowania.
Zazwyczaj nie powinniśmy próbować tłumić tego zachowania, gdyż pełnią one istotną rolę dla dziecka. Jednakże, w przypadkach, gdy stają się one przyczyną uszkodzeń ciała lub kiedy negatywnie wpływają na życie dziecka, mogą wymagać interwencji.
Co to znaczy, że dziecko macha rękami i stymuluje, gdy jest podekscytowane?
Te zachowania są sygnałem, że dziecko nie otrzymuje niezbędnych stymulacji sensorycznych, których potrzebuje w danym momencie. Może to wskazywać na to, że system przetwarzania sensorycznego dziecka jest zaburzony i nie interpretuje bodźców w odpowiedni sposób.
Jeżeli zauważasz u dziecka liczne zachowania stymulujące, warto rozważyć poszukiwanie wsparcia dla jego sensorycznych potrzeb przetwarzania. Dobrym punktem wyjścia może być terapeuta zajęciowy, który ma doświadczenie w pracy z przetwarzaniem sensorycznym i regulacją sensoryczną.
Czy trzepotanie rękami i stymulacja mogą wystąpić u dzieci, które nie są autystyczne?
Zachowania stymulujące są częste zarówno u dzieci z autyzmem, jak i u tych z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, ale można je również zaobserwować u dzieci rozwijających się prawidłowo. Samo występowanie trzepotania czy innych form stymulacji nie jest jednoznacznym wskaźnikiem autyzmu.
Często ludzie dostrzegają dziecko kołyszące się lub machające rękami i zakładają, że oznacza to autyzm, jednak nie musi to być regułą. Takie zachowania często wynikają z niespełnionych potrzeb sensorycznych i mogą pojawiać się u dzieci o różnym profilu rozwojowym, włącznie z tymi bez zaburzeń. Dorośli także angażują się w zachowania autostymulacyjne, ale zazwyczaj przyjmują formę społecznie akceptowalną, jak tupanie nogą czy siedzenie na krześle balansującym.
Na przykład podczas długich spotkań zaczynasz trząść nogą, bazgrać, żuć gumę czy wstawać, by się przespacerować, co jest reakcją na potrzebę ruchu spowodowaną długim siedzeniem bez stymulacji sensorycznej. Takie subtelne zachowania są powszechne i akceptowane społecznie, więc nie wzbudzają większej uwagi. Dzieci jednak, nie znając społecznie akceptowalnych sposobów na zaspokojenie swoich potrzeb sensorycznych, mogą wykazywać zachowania autostymulacyjne, takie jak trzepotanie rękami czy kołysanie, które są mniej typowe dla dorosłych.
Czy musimy oduczyć dziecko trzepotania rękami?
Zachowania stymulujące odgrywają kluczową rolę w regulacji sensorycznej dziecka i są istotne dla jego codziennego funkcjonowania. Zazwyczaj nie powinniśmy ich tłumić, gdyż spełniają one ważną funkcję dla dziecka. Jednak w pewnych sytuacjach mogą one prowadzić do samouszkodzeń lub negatywnie wpływać na życie dziecka do stopnia, że może ono chcieć je zmodyfikować.
Niektóre zachowania stymulujące, takie jak gryzienie się czy drapanie, mogą powodować fizyczną szkodę dla dziecka. Inne mogą niekorzystnie wpływać na jego społeczne interakcje, utrudniając nawiązywanie przyjaźni lub angażowanie się w relacje z innymi. Ponadto, zachowania te mogą zakłócać proces edukacyjny dziecka, na przykład gdy intensywne kołysanie się lub trzepotanie rękami odciąga uwagę od zajęć lekcyjnych. Chociaż zachowania autostymulacyjne nie są same w sobie negatywne, ich konsekwencje mogą być trudne dla dziecka.
Jeśli zachowania stymulacyjne nie stanowią problemu dla dziecka i nie wpływają negatywnie na jego funkcjonowanie, nie ma konieczności ich zmiany. Zachowania autostymulacyjne nie powinny być tłumione jedynie z powodu społecznych oczekiwań, chyba że dziecko samo wyraża chęć ich zaprzestania.
Kiedy trzepotanie rękami u dziecka oznacza autyzm?
Jeśli Twoje dziecko macha rękami, samo w sobie nie jest to powód do niepokoju. Jednak niektóre dodatkowe zachowania, pojawiające się razem z trzepotaniem rękami u dziecka, mogą stanowić potencjalne sygnały ostrzegawcze:
- Brak reakcji na imię do 12. miesiąca życia.
- Unikanie kontaktu wzrokowego.
- Preferencja samotnej zabawy nad wspólną z innymi dziećmi.
- Brak dzielenia się zainteresowaniami z innymi.
- Interakcja tylko wtedy, gdy chce osiągnąć konkretny cel.
- Niewyraźna lub brak mimiki twarzy.
- Niezrozumienie lub nierespektowanie osobistej przestrzeni innych.
- Trudności w rozumieniu i reagowaniu na emocje innych oraz wyrażaniu własnych emocji.
Dodatkowo, dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą wykazywać specyficzne zachowania lub zainteresowania, takie jak:
- Układanie przedmiotów w określony sposób.
- Powtarzalna zabawa zabawkami w identyczny sposób za każdym razem.
- Fascynacja częściami przedmiotów, na przykład kołami.
- Wyjątkowa potrzeba organizacji.
- Zaniepokojenie nawet niewielkimi zmianami.
- Obsesyjne zainteresowania.
- Kołysanie się do przodu i do tyłu lub obracanie się w kółko wraz z machaniem rękami.
Jeżeli zauważysz u swojego dziecka niektóre z powyższych objawów, zaleca się konsultację ze specjalistą.
Trzepotanie rękami u dziecka i inne objawy – co robić?
To, że dziecko nie skończyło jeszcze 3 lat, nie oznacza, iż powinieneś zwlekać z podjęciem działań, jeśli nurtują Cię jakiekolwiek obawy. W rzeczywistości podejście „poczekajmy i zobaczymy” nie sprawdza się w kontekście autyzmu, ponieważ udowodniono, że wczesne terapie interwencyjne przynoszą najlepsze efekty dla dzieci z autyzmem.
Im wcześniej rozpoczniesz działania jako rodzic, tym szybciej Twoje dziecko otrzyma niezbędną wczesną pomoc, która jest kluczowa dla rozwijania nowych ścieżek neuronowych.
Wczesna terapia może wspomóc dziecko w pokonaniu rozwojowych deficytów w mowie, języku, umiejętnościach sensorycznych oraz społecznych. Autyzm może być zdiagnozowany już po ukończeniu 14 miesiąca życia, choć wiarygodność diagnozy wzrasta po osiągnięciu przez dziecko 18 miesięcy.
Diagnoza autyzmu u dziecka – test ADOS-2
Jeżeli Twoje dziecko macha rękami i jednocześnie przejawia inne symptomy związane z ASD lub masz inne powody do niepokoju co do jego rozwoju, zalecane jest przeprowadzenie oceny przez psychologa, który stosuje test ADOS. Test ADOS (Autism Diagnostic Observation Schedule) to narzędzie często używane do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu, choć istnieją także inne metody diagnostyczne.
Test ADOS bada więcej niż tylko machanie rękami, analizując, czy inne aspekty rozwoju dziecka są na odpowiednim etapie. Test ADOS pomaga zidentyfikować sygnały ostrzegawcze.
Sprawdź naszą ofertę – test ADOS-2
Diagnoza Autyzmu – Zapraszamy do Naszej Poradni
Tagi: trzepotanie rękami u dziecka, machanie rękami u dziecka, czy trzepotanie rękami to objaw autyzmu, trzepotanie rękami autyzm, trzepotanie rękami podczas podniecenia
