Afazja to komplikacje językowe wynikające z uszkodzenia struktur mózgu, mogące być rezultatem obecności guza, infekcji lub udaru mózgu. Zazwyczaj dotyczy to obszaru lewej półkuli mózgu, która jest głównie odpowiedzialna za kontrolę nad mową. Zakres trudności komunikacyjnych zależy od lokalizacji i rozmiaru uszkodzenia, wpływając na różne aspekty porozumiewania się.

Osoby z afazją doświadczają często problemów z wybieraniem odpowiednich słów, co może prowadzić do frustracji. Nasi specjaliści z dziedziny logopedii angażują się w terapię Pacjentów i współpracują z ich rodzinami, dążąc do przezwyciężenia tych frustracji i ostatecznego poprawienia zdolności komunikacyjnych.

Kto może zachorować na afazję?

Większość osób cierpiących na afazję to osoby w średnim wieku lub starsze, ale może na nią zachorować każdy, w tym małe dzieci.

Afazja – objawy

Istnieje różnorodność rodzajów afazji oraz stanów przypominających afazję, choć objawy tej kondycji wykazują wiele podobieństw, istnieją istotne różnice. Aby zrozumieć funkcjonowanie afazji, warto poznać dwie konkretnie określone części mózgu, które współpracują ze sobą podczas procesu mówienia:

• Ośrodek Broki: Nazwa tej części mózgu pochodzi od francuskiego lekarza. Stanowi obszar mózgu odpowiedzialny za procesy generowania mowy, konkretniej załączanie głosek w wyrazy i zdania oraz tworzenie płynnych wypowiedzi. Zlokalizowany jest w lewym tylnym dolnym płacie czołowym kory mózgowej.
• Ośrodek Wernickego: Nazwa tej części mózgu pochodzi od niemieckiego neurologa, który ustalił, że kontroluje zdolność rozumienia i dobierania właściwych słów podczas mówienia. Stanowi ona fragment płata skroniowego, zazwyczaj po lewej stronie, tuż nad uchem.

Te dwa obszary mózgu współpracują ze sobą, aby umożliwić proces mówienia. Obszar Wernickego przetwarza zrozumienie słów oraz dobiera, które z nich używasz, a następnie przesyła sygnały do ośrodka Broki. Kiedy obszar Broki wie, jakie słowa użyć, wysyła sygnały do mięśni, których używasz w trakcie mówienia. To współdziałanie umożliwia płynność procesu mówienia.

Afazja – rodzaje

Rodzaje afazji można sklasyfikować na trzy główne podkategorie:

Afazja Wernickego

Termin płynna afazja odnosi się do sytuacji, gdy dochodzi do uszkodzenia obszaru znanego jako ośrodek Wernickego, kontrolującego procesy wyszukiwania słów, zrozumienie języka i treść semantyczną. W rezultacie wpływa to na zdolność danej osoby do zrozumienia mowy, niezależnie od tego, w jaki sposób jest ona wypowiadana, często w sposób chaotyczny.

Afazja Broki

Afazja niepłynna jest najczęstszym rodzajem afazji i występuje, gdy dolna część mózgu, znana jako kora przedruchowa lub ośrodek Broki, ulega uszkodzeniu. Osoby z tą postacią mogą mieć trudności z wydobywaniem mowy; jednak niektórzy są w stanie z dużym wysiłkiem wytworzyć pojedyncze słowa lub zdania. Niektórzy Pacjenci mogą również doświadczać globalnej afazji, co jest cięższą postacią spowodowaną rozległymi uszkodzeniami mózgu. W tym przypadku Pacjenci zazwyczaj mają trudności zarówno z ekspresją, jak i recepcją mowy, a także z wytworzeniem i zrozumieniem języka.

Globalna afazja

Globalna afazja stanowi najbardziej zaawansowaną postać tego zaburzenia językowego, charakteryzującą się szerokim zakresem objawów. Globalna afazja prowadzi do znacznych trudności w fizycznym akcie mówienia. Osoby dotknięte najbardziej zaawansowanymi postaciami tego schorzenia mogą ograniczyć się do emitowania jedynie małych lub pojedynczych dźwięków, a nawet być całkowicie nieme (mutyzm). Dodatkowo, mogą doświadczać powtarzania słów lub prostych fraz, co stanowi problem z płynnością mówienia.

Osoby z globalną afazją mają trudności ze zrozumieniem tego, co mówią inni. Choć mogą zrozumieć bardzo proste zdania, im bardziej złożone zdanie lub fraza, tym trudniej im je zrozumieć.

Globalna afazja wpływa negatywnie na powtarzalność, co oznacza, że ​​osoby dotknięte tym schorzeniem mogą napotykać trudności w powtarzaniu słów lub wyrażeń, które do nich są skierowane.

Inne formy afazji

• Podkorowa afazja ruchowa przypomina afazję Broki, jednak zazwyczaj nie jest tak ciężka. Kluczową różnicą jest brak problemów z powtarzaniem zwrotów lub zdań, co odróżnia ją od afazji Broki.
• Transkorowa afazja czuciowa jest zbliżona do afazji Wernickego, ale zazwyczaj nie charakteryzuje się tak dużym nasileniem. Podobnie jak w przypadku transkorowej afazji ruchowej, osoby z tym rodzajem afazji nie mają trudności z powtarzaniem słów lub zdań, co jest jedną z kluczowych różnic. Ten typ afazji jest często obserwowany w przypadku chorób zwyrodnieniowych mózgu, takich jak choroba Alzheimera.
• Afazja przewodzenia wpływa na płynność mówienia, ale nie na rozumienie. Osoby z tym rodzajem afazji doświadczają trudności z wymową słów, szczególnie podczas próby powtarzania wypowiedzi innych. Nie wpływa to jednak na ich zdolność zrozumienia mowy.
• Mieszana afazja transkorowa przypomina afazję globalną, z tym że osoby dotknięte tą formą afazji nadal mogą powtarzać to, co im mówią.
• Afazja anomiczna charakteryzuje się trudnościami w odnajdywaniu słów, zwłaszcza nazw przedmiotów lub opisujących działania. Aby poradzić sobie z tym problemem, osoby z afazją anomiczną często stosują kilka słów do wyjaśnienia swoich myśli lub zamiast tego używają ogólnych słów, takich jak „rzecz”.

Co powoduje afazję?

Afazja może pojawić się w wyniku różnych schorzeń, które powodują uszkodzenia mózgu, a także w przypadku problemów zakłócających jego funkcjonowanie. Potencjalne przyczyny obejmują:

• Choroba Alzheimera.
• Tętniaki.
• Operacje mózgu.
• Guzy mózgu, w tym rak.
• Niedotlenienie mózgu.
• Wstrząśnienia mózgu i urazy czaszkowo-mózgowe.
• Otępienie czołowo-skroniowe.
• Zaburzenia rozwojowe i wrodzone problemy.
• Padaczka lub drgawki, zwłaszcza jeśli powodują trwałe uszkodzenia mózgu.
• Zaburzenia genetyczne.
• Zapalenie mózgu spowodowane infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi lub chorobami autoimmunologicznymi.
• Migreny.
• Radioterapia lub chemioterapia.
• Wystawienie na toksyny i trucizny, takie jak zatrucie tlenkiem węgla lub metalami ciężkimi.
• Udary mózgu.

Najczęstszą przyczyną występowania afazji jest udar. Udar mózgu wynika z zaburzeń dopływu tlenu do mózgu i może być spowodowany krwotokiem lub zakrzepem krwi wewnątrz mózgu. Dodatkowo afazja może wynikać z urazu mózgu, który może być rezultatem wypadku, obecności guza, krwotoku lub krwiaka. Stopień ciężkości afazji zależy od rozmiaru uszkodzenia mózgu oraz od czasu, przez jaki mózg był pozbawiony tlenu. Uszkodzenia zazwyczaj dotyczą lewej półkuli mózgu.

Jakie mogą być przyczyny afazji u dzieci?

• Stan zapalny mózgu wywołany czynnikami bakteryjnymi i wirusowymi.
• Zaburzenia układu sercowo-naczyniowego.
• Schorzenia neurologiczne, w tym padaczka.
• Proces zwyrodnieniowy.
• Zapalenie ślinianek przyusznych.
• Zaburzenia endokrynologiczne.

Afazja Leczenie Katowice – diagnoza u dziecka

Podczas procesu diagnostycznego dotyczącego potencjalnej afazji u dzieci, konieczne jest precyzyjne odróżnienie tego zaburzenia językowego od innych schorzeń występujących w dzieciństwie oraz przypadków niedokształcenia mowy, na przykład alalii prolongaty. W kontekście afazji u dzieci, rozwój mowy kształtuje się prawidłowo do pewnego momentu, po czym dochodzi do stopniowej utraty zdobytych umiejętności językowych w różnym stopniu. Możliwe jest zahamowanie lub spowolnienie tempa mowy. Ten proces wynika z incydentu neurologicznego w obszarze centralnego układu nerwowego. W odniesieniu do zaburzeń afatycznych u dzieci stosuje się następujące terminy:

• niedokształcenie mowy w formie afazji – występuje między 2. a 6. rokiem życia,
• afazja dziecięca – występuje po 6. roku życia.

W wyniku uszkodzenia mózgu dziecko traci zdolność do porozumiewania się w różnym stopniu. Deficyty językowe mogą wynikać z zaburzeń sensorycznych, gdzie dziecko traci zdolność zrozumienia wypowiedzi, co później manifestuje się w trudnościach w mówieniu lub motorycznych, kiedy to występują trudności zwłaszcza w tworzeniu werbalnych komunikatów. W przypadku głębszych postaci afazji dziecięcej, dziecko może całkowicie utracić zdolność do porozumiewania się, podczas gdy w formach łagodniejszych obserwuje się zakłócenia w rozwijaniu poszczególnych umiejętności językowych, takich jak identyfikowanie głosek, deformacje artykulacyjne, zaburzenia percepcji słuchowej, spowolnienie tempa mowy, zakłócenia rytmu mowy, ubóstwo konstrukcji gramatycznych i ograniczenia w zasobie leksykalnym.

Nieprawidłowy rozwój mowy u dziecka – co robić?

Zbadaj postęp w rozwoju dziecięcym podczas pierwszych lat życia. W razie wykrycia nieprawidłowości w rozwoju malucha, polecamy skonsultowanie się przede wszystkim z neurologopedą i neurologiem dziecięcym. Kompleksowy obraz afazji dziecięcej wymaga interdyscyplinarnego podejścia, zwłaszcza poprzez przeprowadzenie badań neurologicznych. Aby uzyskać pełny obraz sytuacji, konieczne są wyniki analizy psychiatrycznej, psychologicznej, audiologicznej i neurologopedycznej.

W diagnostyce afazji u dzieci wykorzystuje się wyniki badań medycznych, dane pochodzące z wywiadu i obserwacji, rezultaty kwestionariuszy, próby eksperymentalno-kliniczne oraz analizę nagrań dziecka w codziennych sytuacjach.

W przypadkach dzieci dotkniętych afazją mowy, powrót do sprawności językowej następuje zazwyczaj w szybszym tempie i w pełniejszym zakresie niż u dorosłych z afazją. To zjawisko wynika z elastyczności struktury mózgu, co sprawia, że prognozy terapii neurologopedycznej są optymistyczne.

Kto diagnozuje afazję?

Afazję diagnozuje zespół lekarzy, w którym uczestniczy neurologopeda. Diagnozowanie pacjenta będzie uwzględniać wiele różnych aspektów i zostanie przeprowadzone wkrótce po przeprowadzeniu wstępnej oceny w szpitalu lub w poradni neurologopedycznej. Terapeuta mowy i języka odgrywa kluczową rolę w ocenie, identyfikacji i leczeniu afazji.

Afazja leczenie Katowice – umów się na wizytę z doświadczonym specjalistą

Afazja Leczenie Katowice – pomoc neurologopedy

Niezmiernie pomocna dla osób z afazją może okazać się terapia mowy i języka. W ramach tego procesu, nasz neurologopeda dokona wstępnej oceny, mającej na celu zidentyfikowanie trudności, z jakimi boryka się Pacjent. Następnie leczenie afazji może być ukierunkowane na różne obszary, obejmujące problemy z koncentracją uwagi i słuchem, kłopoty w komunikacji oraz sprawy związane z głosem i mową.

Podczas terapii mowy i języka neurologopeda skupia się na indywidualnych potrzebach Pacjenta, dostosowując podejście do konkretnej sytuacji. Różne techniki i ćwiczenia są stosowane w celu poprawy zdolności komunikacyjnych oraz przywrócenia sprawności językowej. W przypadku problemów z uwagą i słuchem, neurologopeda wprowadza strategie mające na celu wzmocnienie tych obszarów.

Dodatkowo, terapia może obejmować pracę nad problemami związanych z komunikacją, takimi jak trudności w wyrażaniu myśli czy zrozumieniu mowy innych osób. W obszarze problemów z głosem i mową terapeuta może stosować różne techniki fonacyjne i artykulacyjne, pomagając Pacjentowi odzyskać płynność i klarowność w wypowiedziach.

W jaki sposób terapia mowy i języka pomaga w afazji?

Terapia skierowane w stronę osób z afazją ma możliwość pozytywnie wpłynąć na zdolności komunikacyjne, jednocześnie redukując uczucie lęku i wzmacniając pewność siebie w trakcie komunikacji. Te korzystne efekty mogą z kolei przyczynić się do zwiększenia niezależności i poprawy jakości życia Pacjentów.

Zaleca się rozpoczęcie terapii mowy i języka możliwie jak najszybciej po postawieniu diagnozy afazji. Wczesny start leczenia jest kluczowy dla skutecznego przeciwdziałania skutkom zaburzeń językowych. Proces terapeutyczny obejmuje różnorodne techniki, które pomagają pokonać trudności wynikające z afazji i umożliwiają skuteczne radzenie sobie z nimi.

Terapia mowy i języka to kompleksowy proces, który obejmuje ćwiczenia związane z czytaniem, pisaniem, powtarzalnymi wzorcami mowy oraz umiejętnością śledzenia wskazówek. Nasza terapia jest zawsze dostosowana do konkretnych warunków każdej osoby, maksymalizując jej zdolności komunikacyjne.

Jaka jest różnica między afazją a dyzartrią, dysfazją lub apraksją?

Afazja stanowi związek lub pokrywa się z różnymi innymi zaburzeniami i trudnościami związanymi z mową, takimi jak dyzartria, dysfazja i apraksja.

Afazja jest ogólnym terminem opisującym problem związanym z mózgiem, który wpływa na zdolności językowe, w tym mówienie i rozumienie mowy innych osób. Termin ten jest używany przez ekspertów do opisania całkowitej lub częściowej utraty zdolności językowych.

Dysfazja to przestarzałe określenie częściowej utraty zdolności językowych spowodowanej problemem związanym z mózgiem. W większości miejsc stosowanie tego terminu nie jest powszechne ze względu na ryzyko pomylenia go z terminem „dysfagia”.

Dysfagia to medyczny termin określający problem z połykaniem. Zdolność do połykania zależy od konkretnych mięśni, które przesuwają pokarm, płyny, leki itp. do gardła. Dysfagia może wystąpić z powodu zaburzeń mózgu lub nerwów lub problemów z samymi mięśniami.

Dyzartria występuje, gdy masz trudności z mówieniem, ponieważ nie możesz w pełni kontrolować mięśni ust, twarzy i górnych dróg oddechowych. Może to prowadzić do mówienia zbyt głośno lub cicho, nierównej szybkości, błędnej wymowy słów lub nietypowych zmian w tonacji (przełączanie między wysokim a niskim tonem).

Apraksja to problem polegający na niezdolności do wykonania czynności, nawet jeśli wcześniej nauczyłeś się, jak to zrobić. Przykładem może być nagła nieumiejętność użycia klucza do otwarcia zamkniętych drzwi, mimo że wiesz, jak działa zamek i klucz. Osoby z apraksją często mają trudności z poprawnym wymawianiem słów.