Nerwica jest zaburzeniem lękowym, które charakteryzuje się nawracającymi atakami lęku i niepokoju, które często są nieuzasadnione i trudne do kontrolowania. Objawy nerwicy są różnorodne i mogą mieć wpływ na różne obszary życia, w tym na pracę, szkołę i życie prywatne.

Masz zdiagnozowaną nerwicę? Dostrzegasz jej objawy u siebie lub u bliskiej Ci osoby? Zgłoś się po profesjonalną pomoc do Centrum Terapii i Wspomagania Rozwoju FOCUS. Serdecznie zapraszamy na wizytę!

Jeśli nie wiesz, którego specjalistę wybrać – zadzwoń pod numer 574 074 496.

Spis treści:

• Czym jest nerwica?
• Rodzaje nerwicy
• Nerwica lękowa
• Nerwica depresyjna
• Nerwica natręctw
• Nerwica wegetatywna
• Nerwica serca
• Nerwica żołądka
• Przyczyny nerwicy
• Objawy nerwicy
• Diagnoza nerwicy
• Leczenie nerwicy

Czym jest nerwica?

Jest to rodzaj funkcjonalnego zaburzenia psychicznego charakteryzującego się dystresem, ale bez urojeń czy halucynacji oraz zachowaniem zgodnym z normami społecznymi. Nazywane jest także zaburzeniem nerwicowym.

Obecnie termin ten nie jest już używany przez społeczność zawodową psychiatrów.

Nerwicy nie należy mylić z psychozą, która charakteryzuje się utratą kontaktu z rzeczywistością. Nie należy jej również mylić z neurotyzmem, podstawową cechą osobowości.

Rodzaje nerwicy

Naukowcy i badacze nie są zgodni co do dokładnej przyczyny nerwicy, która zazwyczaj jest objawem choroby psychicznej. Istnieje wiele rodzajów nerwic, z których każda ma swoje unikalne przyczyny. Wyróżnia się następujące rodzaje nerwic:

• Nerwica lękowa.
• Nerwica depresyjna.
• Nerwica natręctw (obsesyjno-kompulsywna).
• Nerwica wegetatywna.
• Nerwica serca.
• Nerwica żołądka.

Nerwica lękowa

Przewlekły i uporczywy lęk, który nie osiąga takiego nasilenia jak lęk napadowy, określany jest przez pacjentów jako stałe uczucie niepokoju, niejasne uczucie zagrożenia oraz ciągłe zamartwianie się, niezależne od czynników zewnętrznych. Taki stan należy diagnozować jako zaburzenia lękowe uogólnione. Towarzyszące objawy to m.in. zaburzenia snu, problemy z koncentracją oraz przewlekłe zaburzenia wegetatywne, takie jak stale utrzymująca się tachykardia. Mogą również występować napady lęku, które jednak nie są tak nasilone jak w lęku napadowym i pojawiają się sporadycznie.

Rozpoznanie różnicowe jest trudne i wymaga wykluczenia przede wszystkim chorób somatycznych, które także mogą powodować stałe napięcie (np. choroby tarczycy).

Metodą z wyboru w leczeniu zaburzeń lękowych uogólnionych jest psychoterapia, natomiast farmakoterapię należy traktować jako uzupełnienie. Dobrze prowadzona psychoterapia może znacznie poprawić komfort życia pacjenta.

Objawy nerwicy lękowej mogą obejmować:

Psychiczne:

• Stałe uczucie niepokoju lub nerwowości.
• Nadmierne zamartwianie się o różne kwestie, takie jak praca, zdrowie, finanse czy relacje rodzinne.
• Trudności w koncentracji.
• Przekonanie, że może się wydarzyć coś złego.
• Drażliwość.

Fizyczne:

• Chroniczne zmęczenie.
• Napięcie mięśniowe.
• Problemy ze snem.
• Bóle głowy.
• Problemy trawienne, takie jak nudności czy biegunka.

Przyczyny nerwicy lękowej mogą obejmować:

• Czynniki genetyczne: Skłonność do zaburzeń lękowych może być dziedziczona.
• Czynniki biologiczne: Zmiany w funkcjonowaniu mózgu oraz zaburzenia neuroprzekaźników.
• Czynniki środowiskowe: Przewlekły stres, traumatyczne wydarzenia życiowe, trudne warunki społeczne lub ekonomiczne.

Nerwica depresyjna

Podstawą nerwicy jest lęk, który może przybierać różne formy. Najczęściej jego źródło jest nieuzasadnione, a brak jednoznacznej przyczyny, która wskazywałaby na konkretny strach, np. przed ważnym wydarzeniem, chorobą czy innymi trudnymi sytuacjami życiowymi. Nie oznacza to jednak, że stres nie może być przyczyną nerwicy. Bardzo często to właśnie stres jest głównym czynnikiem, który „uruchamia” nerwicę depresyjną u osób mających predyspozycje do tego typu zaburzeń. To zaburzenie różni się od typowej depresji, ponieważ obejmuje zarówno symptomy depresji, jak i cechy nerwicowe, co sprawia, że jest trudniejsze do zdiagnozowania i leczenia.

Objawy nerwicy depresyjnej:

Psychiczne:

• Przewlekły smutek: Stałe uczucie przygnębienia, które trwa przez dłuższy czas.
• Przewlekły lęk: Ciągłe uczucie niepokoju i zmartwień, często bez konkretnej przyczyny.
• Drażliwość: Wzmożona wrażliwość na stres i bodźce zewnętrzne.
• Nadwrażliwość: Skłonność do nadmiernej reakcji na normalne bodźce fizjologiczne.
• Utrata zainteresowania: Brak radości i zainteresowania codziennymi aktywnościami, które wcześniej sprawiały przyjemność.
• Niska samoocena: Poczucie bezwartościowości i brak wiary w siebie.
• Nadmierne poczucie winy: Nieuzasadnione poczucie winy i skłonność do samokrytyki.
• Trudności w koncentracji: Problemy z koncentracją, pamięcią i podejmowaniem decyzji.
• Myśli samobójcze: Pojawienie się myśli o śmierci lub samobójstwie.

Fizyczne:

• Zmęczenie: Stałe uczucie zmęczenia i brak energii, nawet po odpoczynku.
• Problemy ze snem: Trudności z zasypianiem, przerywany sen lub nadmierna senność.
• Zmiany w apetycie: Utrata apetytu lub nadmierne objadanie się, co prowadzi do zmiany masy ciała.
• Bóle ciała: Bóle głowy, mięśni i inne dolegliwości fizyczne bez wyraźnej przyczyny medycznej.

Przyczyny nerwicy depresyjnej:

• Czynniki genetyczne: Dziedziczna skłonność do zaburzeń nastroju i lękowych.
• Chemia mózgu: Zaburzenia w równowadze neuroprzekaźników, takich jak serotonina i noradrenalina, które wpływają na nastrój i emocje.
• Czynniki środowiskowe: Przewlekły stres, traumatyczne wydarzenia życiowe (np. utrata bliskiej osoby, rozwód, problemy finansowe), które mogą prowadzić do chronicznego stresu i lęku.
• Osobowość: Pewne cechy osobowości, takie jak pesymizm, nadmierna wrażliwość na krytykę, mogą zwiększać ryzyko rozwoju nerwicy depresyjnej.

Nerwica natręctw

Nerwica natręctw, znana również jako zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD), to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się nawracającymi, niechcianymi myślami (obsesjami) oraz powtarzalnymi zachowaniami lub rytuałami (kompulsjami), które osoba czuje się zmuszona wykonywać, aby złagodzić lęk związany z obsesjami.

Objawy nerwicy natręctw:

Obsesje:

• Nawracające i uporczywe myśli, impulsy lub wyobrażenia: Te myśli są często niechciane i wywołują znaczny lęk lub dyskomfort. Przykłady obejmują lęk przed zanieczyszczeniem, obawę przed skrzywdzeniem siebie lub innych, oraz obsesyjne wątpliwości co do zamknięcia drzwi czy wyłączenia kuchenki.
• Niepokojące treści: Myśli mogą dotyczyć tematów, które są dla osoby wyjątkowo niepokojące, takie jak religia, moralność, przemoc czy seksualność.

Kompulsje:

• Powtarzające się zachowania: Osoba czuje się zmuszona do wykonywania pewnych czynności w odpowiedzi na obsesje, aby zmniejszyć lęk lub zapobiec jakiemuś wyobrażonemu wydarzeniu. Przykłady obejmują mycie rąk, sprawdzanie zamków, liczenie, porządkowanie, powtarzanie słów w określonej kolejności.
• Rytuały: Czynności te są wykonywane według sztywno ustalonych zasad i często nie mają realnego związku z sytuacją, której osoba się obawia.

Przyczyny nerwicy natręctw:

• Czynniki genetyczne: Skłonność do nerwicy natręctw może być dziedziczna.
• Czynniki biologiczne: Zaburzenia w równowadze neuroprzekaźników w mózgu, takich jak serotonina, mogą przyczyniać się do jej rozwoju.
• Czynniki środowiskowe: Stresujące wydarzenia życiowe, trauma lub infekcje mogą wywołać jej objawy u osób z predyspozycjami genetycznymi.
• Czynniki psychologiczne: Pewne cechy osobowości, takie jak perfekcjonizm, mogą zwiększać ryzyko rozwoju.

Nerwica wegetatywna

Nerwica wegetatywna, znana również jako dystonia wegetatywna lub zespół wegetatywny, to zaburzenie psychiczne, w którym przewlekły stres i lęk prowadzą do dysfunkcji autonomicznego układu nerwowego. Autonomiczny układ nerwowy kontroluje wiele nieświadomych funkcji organizmu, takich jak tętno, trawienie i oddychanie. W przypadku nerwicy wegetatywnej objawy są zazwyczaj somatyczne (fizyczne) i mogą obejmować różne układy narządów.

Objawy nerwicy wegetatywnej:

Objawy kardiologiczne:

• Przyspieszone bicie serca (tachykardia).
• Ból w klatce piersiowej (często określany jako „ból serca”).
• Wahania ciśnienia krwi.
• Zaburzenia rytmu serca.

Objawy oddechowe:

• Duszność.
• Płytki oddech.
• Uczucie „gula w gardle” lub trudności z oddychaniem.

Objawy gastroenterologiczne:

• Bóle brzucha.
• Wzdęcia.
• Zaburzenia trawienia.
• Nudności i wymioty.
• Biegunka lub zaparcia.

Objawy neurologiczne:

• Bóle głowy.
• Zawroty głowy.
• Drętwienie i mrowienie kończyn.
• Zaburzenia równowagi.

Objawy dermatologiczne:

• Nadmierne pocenie się.
• Suchość skóry.
• Swędzenie.

Objawy moczowo-płciowe:

• Częste oddawanie moczu.
• Problemy z oddawaniem moczu.
• Zaburzenia seksualne.

Przyczyny nerwicy wegetatywnej:

• Czynniki psychologiczne: Przewlekły stres, lęk i emocjonalne napięcie mogą prowadzić do dysfunkcji autonomicznego układu nerwowego.
• Czynniki genetyczne: Predyspozycje genetyczne mogą zwiększać ryzyko rozwoju tego zaburzenia.
• Czynniki biologiczne: Zaburzenia równowagi neuroprzekaźników mogą wpływać na funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego.
• Czynniki środowiskowe: Nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej i inne czynniki stylu życia mogą przyczyniać się do rozwoju objawów.

Nerwica serca

Nerwica serca, znana również jako zespół Da Costy lub serce żołnierskie, to zaburzenie psychosomatyczne charakteryzujące się objawami przypominającymi choroby serca, ale bez żadnych rzeczywistych problemów kardiologicznych. Osoby cierpiące na nerwicę serca często odczuwają silny lęk związany ze swoim sercem, co prowadzi do przewlekłego stresu i licznych dolegliwości somatycznych.

Objawy nerwicy serca:

Fizyczne:

• Bóle w klatce piersiowej: Mogą być kłujące, uciskowe lub piekące.
• Przyspieszone bicie serca (tachykardia): Odczuwanie szybkiego bicia serca nawet w spoczynku.
• Zaburzenia rytmu serca (arytmia): Odczuwanie palpitacji lub nierównego bicia serca.
• Duszność: Trudności w oddychaniu, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego lub stresu.
• Zawroty głowy: Mogą prowadzić do uczucia omdlenia.
• Nadmierne pocenie się: Zwłaszcza w sytuacjach stresowych.
• Zmęczenie: Stałe uczucie zmęczenia i brak energii.

Psychiczne:

• Nadmierny lęk: Silny lęk przed chorobą serca lub nagłą śmiercią.
• Nadwrażliwość na bodźce: Skłonność do nadmiernej reakcji na normalne bodźce fizjologiczne, takie jak bicie serca.
• Problemy ze snem: Trudności z zasypianiem lub przerywany sen z powodu lęków i palpitacji.
• Depresja: Uczucie smutku, beznadziei i przygnębienia.

Przyczyny nerwicy serca:

• Stres i lęk: Przewlekły stres i lęk są głównymi czynnikami wywołującymi nerwicę serca. Osoby z wysokim poziomem lęku są bardziej podatne na to zaburzenie.
• Czynniki genetyczne: Skłonność do zaburzeń lękowych i psychosomatycznych może być dziedziczona.
• Czynniki osobowościowe: Osoby z tendencją do nadmiernej samokontroli, perfekcjonizmu i pesymizmu są bardziej narażone na rozwój nerwicy serca.
• Traumatyczne doświadczenia: Przeżycia traumatyczne lub znaczące stresujące wydarzenia życiowe mogą prowadzić do rozwoju tego zaburzenia.

Nerwica żołądka

Nerwica żołądka, znana również jako nerwica żołądkowo-jelitowa, to zaburzenie psychosomatyczne, w którym przewlekły stres, lęk i napięcie emocjonalne prowadzą do objawów żołądkowo-jelitowych. Objawy te często przypominają inne choroby układu pokarmowego, ale nie są związane z żadnymi rzeczywistymi problemami organicznymi w żołądku czy jelitach.

Objawy nerwicy żołądka:

Objawy żołądkowo-jelitowe:

• Bóle brzucha: Mogą być o różnym natężeniu, od łagodnego dyskomfortu po silne bóle.
• Nudności i wymioty: Uczucie mdłości, które czasami prowadzi do wymiotów.
• Wzdęcia: Nadmierne gromadzenie się gazów w jelitach powodujące uczucie pełności i dyskomfort.
• Biegunka lub zaparcia: Zmienność rytmu wypróżnień, od częstych biegunek po trudności w oddawaniu stolca.
• Utrata apetytu: Zmniejszone łaknienie, które może prowadzić do utraty masy ciała.
• Zgaga i niestrawność: Uczucie pieczenia w klatce piersiowej i problemy z trawieniem.

Objawy psychiczne:

• Nadmierny lęk: Ciągłe uczucie niepokoju i zmartwień, często związane z funkcjonowaniem układu pokarmowego.
• Drażliwość: Wzmożona wrażliwość na stres i bodźce zewnętrzne.
• Problemy ze snem: Trudności z zasypianiem lub przerywany sen spowodowany dolegliwościami żołądkowymi.
• Obniżony nastrój: Często związany z przewlekłym bólem i dyskomfortem.

Przyczyny nerwicy żołądka:

• Stres i lęk: Główne czynniki wywołujące nerwicę żołądka. Przewlekły stres i napięcie emocjonalne mogą prowadzić do zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego.
• Czynniki genetyczne: Predyspozycje genetyczne mogą zwiększać ryzyko rozwoju tego zaburzenia.
• Czynniki osobowościowe: Osoby z tendencją do nadmiernej samokontroli, perfekcjonizmu i pesymizmu są bardziej narażone na rozwój nerwicy żołądka.
• Traumatyczne doświadczenia: Przeżycia traumatyczne lub znaczące stresujące wydarzenia życiowe mogą prowadzić do rozwoju tego zaburzenia.

Przyczyny nerwicy

We współczesnej nauce uważa się, że rozwój nerwicy jest spowodowany dwoma czynnikami: psychogennym i biologicznym.

Jedną z psychogennych przyczyn zaburzeń nerwicowych jest brak umiejętności odpowiedniego reagowania na bodźce zewnętrzne, co prowadzi do stresu. Nieadekwatna reakcja może wynikać z niskiej tolerancji na stres oraz dużej podatności na bodźce, które u silniejszych osób nie wywołują patologicznej reakcji psychiki. Na przykład kapanie wody z kranu może powodować silną drażliwość u jednej osoby, podczas gdy inna nawet tego nie zauważa. W rezultacie osoby bardziej wrażliwe mają większe skłonności do rozwoju nerwicy. Nie oznacza to jednak obecności psychopatologii, ale jest to cecha osobowości wynikająca z czynników dziedzicznych, genetycznych lub nabytych (w wyniku wychowania lub środowiska społecznego).

Drugą psychogenną przyczyną nerwicy jest silny bodziec zewnętrzny, z którym trudno sobie poradzić nawet osobom o „silnej psychice”. Przykłady takich czynników to przewlekły stres w pracy (niepowodzenia zawodowe, trudne relacje międzyludzkie, stronnicze zarządzanie), konflikty domowe, problemy zdrowotne, utrata bliskich, problemy finansowe itd. Przepracowanie, brak odpowiedniego odpoczynku i niemożność relaksu zwiększają ryzyko wystąpienia nerwicy.

Biologiczną przyczyną zaburzeń nerwicowych są zaburzenia metabolizmu neuroprzekaźników, hormonów, witamin i innych substancji biologicznie czynnych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza wyższej aktywności nerwowej. Tego czynnika nie można rozpatrywać w oderwaniu od nerwicy psychogennej, ponieważ wszystko sprowadza się do upośledzenia funkcji neuronów mózgowych. Główny czynnik powodujący zmiany patologiczne w komórkach nerwowych jest uznawany za pierwotną przyczynę zaburzeń nerwicowych.

Objawy nerwicy

Nerwica jest po prostu definiowana jako „słaba zdolność do przystosowania się do otoczenia, niezdolność do zmiany wzorców życia oraz brak umiejętności rozwinięcia bogatszej, bardziej złożonej i bardziej satysfakcjonującej osobowości.”

Do objawów nerwicy psychicznej zalicza się:

• Zespół skrajnego zmęczenia prowadzący do chronicznego wyczerpania.
• Bezdech senny oraz koszmary.
• Drażliwość, gdzie nawet drobny bodziec może wywołać nerwicę.
• Stały niepokój, podejrzliwość i strach.
• Niezdolność do właściwego reagowania na codzienne stresy, takie jak drobne sprzeczki, nieporozumienia, opóźnienia w transporcie, zła pogoda, czy przypadkowe popchnięcie.
• Emocjonalna labilność, czyli niezdolność do kontrolowania emocji i szybkie przejścia między przeciwstawnymi emocjami.
• Skupienie uwagi na bodźcu, gdzie zamiast unikać bodźca, osoba z nerwicą stale myśli o nim i omawia go.
• Upośledzenie funkcji poznawczych, takich jak utrata pamięci i trudności w uczeniu się.
• Naruszenie adaptacji społecznej, obejmujące trudności w komunikacji z innymi i strach przed nowymi znajomościami.
• Niska samoocena.

Objawy związane z różnymi układami narządów (objawy wegetatywne i somatyczne) są nieodłącznym elementem obrazu klinicznego nerwicy:

• Bóle głowy, zawroty głowy, szumy uszne, zaburzenia chodu i równowagi.
• Zwiększona częstość akcji serca, ból w klatce piersiowej („ból serca”), wahania ciśnienia krwi i zaburzenia rytmu serca.
• Duszność, płytki oddech i uczucie „gula w gardle” jako objawy braku tlenu.
• Bóle brzucha, wzdęcia, biegunka oraz utrata apetytu.
• Pocenie się, drżenie, bóle niewiadomego pochodzenia oraz osłabienie.
• Dysfunkcje układu moczowo-płciowego.

Diagnoza nerwicy

Lekarz psychiatra przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem, aby uzyskać informacje na temat czasu trwania, nasilenia i rodzaju objawów psychicznych i fizycznych.

Dla lekarza istotne są wszelkie wcześniejsze zaburzenia psychiczne, choroby somatyczne oraz historia zdrowia psychicznego w rodzinie. Ostatnie lub przewlekłe stresujące wydarzenia życiowe, takie jak problemy w pracy, konflikty rodzinne, traumatyczne doświadczenia, a także ich wpływ na codzienne życie, relacje z innymi ludźmi, pracę i obowiązki domowe.

Mogą być stosowane różne testy psychologiczne i kwestionariusze, które pomagają ocenić stan psychiczny pacjenta.

Specjalista może zalecić badanie fizyczne, aby wykluczyć ewentualne somatyczne przyczyny objawów, takie jak zaburzenia hormonalne (np. choroby tarczycy), choroby serca czy problemy neurologiczne.

Specjalista może obserwować pacjenta przez określony czas, aby lepiej zrozumieć objawy i ich wpływ na codzienne życie. Po postawieniu diagnozy, opracowuje indywidualny plan leczenia, który może obejmować psychoterapię, farmakoterapię, techniki relaksacyjne oraz zmiany w stylu życia.

Leczenie nerwicy

Nerwicę można leczyć za pomocą psychoterapii, leków psychoaktywnych oraz ćwiczeń relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie. Inne metody leczenia obejmują terapię poznawczo-behawioralną oraz terapie kreatywne, takie jak terapia sztuką czy muzykoterapia.

Leki na nerwicę

Leki przeciwlękowe, takie jak benzodiazepiny, są stosowane w celu zmniejszenia lęku i związanych z nim objawów, takich jak nerwowość czy niepokój.

W leczeniu objawów depresji można stosować leki przeciwdepresyjne, takie jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) oraz inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI).

Psychoterapia

Psychoterapia w leczeniu nerwicy odgrywa kluczową rolę i jest często uznawana za najskuteczniejszą metodę leczenia tego zaburzenia. Celem psychoterapii jest pomoc pacjentowi w zrozumieniu źródeł jego lęków i stresów, rozwijaniu zdrowszych mechanizmów radzenia sobie oraz poprawie jakości życia.

Zmiany w stylu życia

W leczeniu nerwicy niezwykle pomocne mogą być zmiany w stylu życia, które wspierają zdrowie psychiczne i fizyczne. Regularna aktywność fizyczna, taka jak codzienne ćwiczenia czy spacery, pomaga redukować poziom stresu i lęku poprzez uwalnianie endorfin, które poprawiają nastrój. Ćwiczenia fizyczne mogą także poprawić jakość snu, co jest kluczowe w radzeniu sobie z nerwicą, ponieważ odpowiednia ilość i jakość snu wpływają na ogólne samopoczucie.

Dieta odgrywa również istotną rolę w leczeniu nerwicy. Zbilansowana dieta bogata w witaminy, minerały i inne niezbędne składniki odżywcze wspiera funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego. Spożywanie pokarmów bogatych w omega-3, takich jak ryby, orzechy i nasiona, może korzystnie wpływać na nastrój. Unikanie nadmiernej ilości kofeiny i alkoholu jest również ważne, ponieważ te substancje mogą zwiększać lęk i prowadzić do zaburzeń snu.

Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga i techniki oddechowe, mogą znacząco pomóc w zarządzaniu stresem i lękiem. Regularna praktyka medytacji może prowadzić do głębokiego odprężenia i zwiększenia samoświadomości, co pomaga w radzeniu sobie z objawami nerwicy. Joga, łącząca ruch z technikami oddechowymi, pomaga w redukcji napięcia mięśniowego i poprawie elastyczności, co również przyczynia się do lepszego samopoczucia.

Dbałość o higienę snu jest kluczowa w leczeniu nerwicy. Regularne pory snu, unikanie ekranów elektronicznych przed snem i stworzenie komfortowego środowiska do spania mogą znacząco poprawić jakość snu. Dobry sen jest niezbędny do regeneracji organizmu i zachowania zdrowia psychicznego.

Nerwica – diagnoza i leczenie – jeśli potrzebujesz naszego wsparcia, zadzwoń pod numer 574 074 496.

PORADNIA FOCUS – ZAPRASZAMY!

Źródła:
American Psychiatric Association – What Is Anxiety?: https://www.psychiatry.org/patients-families/anxiety-disorders/what-are-anxiety-disorders
National Institute of Mental Health – Anxiety Disorders: https://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders/index.shtml
Neurosis – Types, Symptoms, Causes, Disorders List and Treatment: https://www.vedantu.com/biology/neurosis

Tagi: nerwica – przyczyny, objawy, leczenie, nerwica, rodzaje nerwicy, przyczyny nerwicy, objawy nerwicy, nerwica – leczenie, nerwica – diagnoza, czym jest nerwica, jak diagnozuje się nerwicę, czy nerwica jest uleczalna