Mutyzm jest zaburzeniem, które charakteryzuje się trudnościami w komunikowaniu się werbalnym – brakiem mowy. Najbardziej znaną formą mutyzmu jest mutyzm wybiórczy, w którym dzieci mówią w pewnych sytuacjach, na przykład w domu, ale nie są w stanie mówić w innych sytuacjach, takich jak szkoła. Mutyzm nie jest wynikiem biologicznych czy fizycznych problemów z aparatem mowy; jest uważany za zaburzenie lękowe, w którym lęk przed mówieniem w pewnych sytuacjach jest tak intensywny, że staje się paraliżujący.

Przyczyny

Przyczyny mutyzmu nie są w pełni zrozumiałe, ale istnieją pewne czynniki ryzyka, takie jak genetyka, stres, nieprzyjazne warunki domowe lub szkolne, brak zaangażowania rodziców, traumatyczne wydarzenia lub choroby psychiczne.

Objawy

Objawy mutyzmu są widoczne poprzez trudności w komunikowaniu się werbalnym, brak mowy lub mówienie jedynie w bardzo ograniczonym zakresie.

Leczenie

Leczenie mutyzmu zwykle wymaga długoterminowej terapii, w tym psychoterapii, terapii behawioralnej oraz terapii mowy i języka. Często wymaga to zaangażowania zarówno dziecka, jak i rodziców, a także nauczycieli i terapeutów, którzy pomogą dziecku zrozumieć przyczyny jego trudności w komunikowaniu się i pomogą mu w rozwijaniu zdolności językowych. W przypadku mutyzmu wybiórczego pomocne może być również stopniowe wprowadzanie osoby do sytuacji, w których zwykle unika mówienia, poprzez stopniowe zwiększanie trudności i odwagi.

Mutyzm wybiórczy (selektywny)

Mutyzm wybiórczy to zaburzenie, w którym dziecko (lub rzadziej dorosły) nie jest w stanie mówić w niektórych sytuacjach społecznych, takich jak w szkole, z nieznajomymi lub w sytuacjach stresowych. Osoba z mutyzmem wybiórczym może mieć zdolność do mówienia w innych sytuacjach i w otoczeniu bliskich sobie osób.

Przyczyny

Przyczyny mutyzmu wybiórczego nie są do końca znane, ale uważa się, że wynikają z kombinacji czynników biologicznych, genetycznych i środowiskowych. Często towarzyszą mu inne zaburzenia, takie jak lęk społeczny, zespół Aspergera, ADHD lub depresja.

Objawy

Objawy mutyzmu wybiórczego to brak mowy lub ograniczanie mowy w niektórych sytuacjach społecznych, takich jak w szkole, z nieznajomymi lub w sytuacjach stresowych, pomimo zdolności do mówienia w innych sytuacjach i w otoczeniu bliskich sobie osób. Inne objawy mogą obejmować:

– Brak kontaktu wzrokowego
– Unikanie kontaktu z innymi ludźmi
– Unikanie aktywności społecznych
– Zawstydzenie lub niepokój w obecności innych ludzi
– Trudności w nawiązywaniu przyjaźni i budowaniu relacji z rówieśnikami
– Ograniczone umiejętności społeczne
– Trudności w koncentracji
– Napięcie i stres związany z koniecznością mówienia w publiczności.

Ważne jest, aby pamiętać, że objawy mutyzmu wybiórczego mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i doświadczeń. Jeśli podejrzewasz, że ty lub twoje dziecko może mieć mutyzm wybiórczy, warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą w dziedzinie zaburzeń psychicznych, który może przeprowadzić wstępną ocenę i zalecić odpowiednie leczenie.

Leczenie

Leczenie mutyzmu wybiórczego zależy od indywidualnych potrzeb i może obejmować terapię behawioralną, terapię poznawczo-behawioralną, terapię ekspozycyjną, a także terapię farmakologiczną. Wsparcie rodziny i nauczycieli jest również ważne.

Źródła:
American Speech-Language-Hearing Association. (2021). Selective Mutism.
National Institute of Mental Health. (2021). Selective Mutism.
American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. (2014). Practice Parameter for the Assessment and Treatment of Children and Adolescents with Anxiety Disorders.
Włodarczyk, O. (2013). Mutyzm wybiórczy – zasady diagnostyki i leczenia. Psychiatr. Pol., 47(3), 435-446.

American Speech-Language-Hearing Association (ASHA) – Selective Mutism: https://www.asha.org/public/speech/disorders/selective-mutism/
National Institute of Mental Health (NIMH) – Selective Mutism: https://www.nimh.nih.gov/health/topics/selective-mutism/index.shtml
Anxiety and Depression Association of America (ADAA) – Selective Mutism: https://adaa.org/understanding-anxiety/selective-mutism
Child Mind Institute – Selective Mutism: https://childmind.org/guide/selective-mutism/