Podejrzewasz, że masz autyzm? Nawet jeśli w dzieciństwie nie zostałeś zdiagnozowany, objawy autyzmu mogą stać się zauważalne w dorosłym życiu. Warto wiedzieć, na jakie symptomy zwrócić uwagę i jakie kroki podjąć w celu uzyskania diagnozy.
Spis treści:
- Zrozumienie autyzmu u dorosłych
- Dlaczego nie zdiagnozowano mnie wcześniej?
- Jak rozpoznać autyzm u dorosłych – objawy
- Jak płeć wpływa na objawy autyzmu?
- Autyzm u dorosłych – diagnoza
- Czy mam autyzm? Jak rozpocząć proces diagnozy?
- Jak rozpoznać autyzm u dorosłych? Rola psychologa i psychiatry
- Czy mam autyzm? Korzyści z diagnozy
- Życie z autyzmem
- Jak rozpoznać autyzm u dorosłych? Zgłoś się do Poradni FOCUS
Autyzm u dorosłych może objawiać się inaczej niż w przypadku dzieci. U dorosłych symptomami autyzmu mogą być kłopoty z prowadzeniem konwersacji, lęk społeczny, a także ograniczone zainteresowania skupione na licznych działaniach.
Zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD) należy do często występujących zaburzeń neurorozwojowych. Zazwyczaj autyzm jest rozpoznawany w dzieciństwie, często po ukończeniu czwartego roku życia. Mimo to, istnieją dorośli, u których autyzm nie został zdiagnozowany w dzieciństwie, nawet jeśli ich objawy były znaczące.
Dla dorosłych, którzy nie otrzymali diagnozy autyzmu w dzieciństwie, stwierdzenie ASD w późniejszym okresie życia może przynieść wiele korzyści. Szczególnie istotne może być lepsze dostosowanie do dostępnej pomocy i wsparcia.
Jednakże, wielu dorosłych nauczyło się żyć z objawami, co może utrudnić proces diagnozowania.
Zrozumienie autyzmu u dorosłych
Każdy z nas ma swoje „dziwactwa”. Jeśli zauważasz, że Twój sposób myślenia, reagowania lub działania wydaje się odbiegać od tego, co uważane jest za typowe, możesz zastanawiać się, czy nie masz zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD), nawet jeśli nie otrzymałeś takiej diagnozy w dzieciństwie.
Czy Twoja mowa ciała, umiejętności społeczne, zainteresowania, zachowanie, czy preferencje wydają się różnić od tych, które prezentują osoby w Twoim otoczeniu? A może zauważyłeś podobieństwa w swoim zachowaniu do zachowania dziecka, u którego niedawno zdiagnozowano autyzm?
W ciągu ostatnich lat coraz więcej osób zaczęło przyjmować koncepcję neuroróżnorodności, która uznaje, że różnice neurologiczne są cenną cechą, a nie czymś, co należy „naprawiać”. Jednak otrzymanie diagnozy autyzmu w dorosłości może być dla wielu zaskoczeniem. Możliwe, że poczujesz zaprzeczenie lub niepokój związany z tą diagnozą. Z drugiej strony, jeśli od dłuższego czasu podejrzewasz u siebie ASD lub inne zaburzenie odróżniające Cię od innych, diagnoza może przynieść ulgę. Nagle zaczynasz rozumieć swoje wcześniejsze doświadczenia i interakcje, co daje poczucie klarowności.
Nie ważne, jak się czujesz po otrzymaniu diagnozy, pamiętaj, że podobnie jak wszyscy ludzie, posiadasz swoje mocne i słabe strony. Zawsze istnieje możliwość podjęcia działań, by lepiej zrozumieć swoje myśli i zachowania oraz dalszy rozwój osobisty.
Dlaczego nie zdiagnozowano mnie wcześniej?
Rodzice i lekarze mogą niekiedy przeoczyć objawy autyzmu u dzieci, które funkcjonują w miarę samodzielnie, co oznacza, że potrafią radzić sobie w życiu codziennym bez zewnętrznej pomocy. To zachowanie bywa nazywane zespołem Aspergera, który dawniej był traktowany jako odrębna diagnoza, ale obecnie jest uważany za część szerszego spektrum zaburzeń autystycznych (ASD).
Często zdarza się, że autyzm u dzieci jest mylnie diagnozowany jako zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), ponieważ ADHD również może prowadzić do problemów w komunikacji i powtarzalnych zachowań.
Mimo że możliwe jest współwystępowanie obu tych schorzeń, w ostatnich latach specjaliści coraz skuteczniej rozróżniają objawy ADHD od objawów ASD.
Jak rozpoznać autyzm u dorosłych – objawy
Autyzm charakteryzuje się różnorodnością objawów, co dotyczy również tzw. „wysokofunkcjonującego” autyzmu. U dorosłych objawy te często obejmują kwestie związane z komunikacją, specyficznymi zainteresowaniami, wzorcami emocjonalnymi i zachowaniem, a także wrażliwością na różne bodźce, takie jak hałas czy dotyk.
Problemy z komunikacją
Jako dorosła osoba z ASD, możesz napotykać trudności w interpretacji sygnałów społecznych. To może dotyczyć różnych aspektów, takich jak odczytywanie mimiki twarzy, gestów czy tonu głosu innych osób, co sprawia problemy w prowadzeniu rozmów lub zrozumieniu uczuć rozmówcy. Rozpoznawanie sarkazmu czy przenośni może być szczególnym wyzwaniem.
Dodatkowo, możesz posługiwać się monotonnym głosem lub mieć ograniczoną ekspresję twarzy, co może utrudniać innym zrozumienie Twoich myśli i emocji. Trudności w utrzymywaniu kontaktu wzrokowego to kolejny wyzwanie, z którym się spotykasz. Możliwe, że zauważono u Ciebie tendencję do unikania kontaktu wzrokowego podczas rozmów.
Wąskie zainteresowania
Wszyscy mamy swoje pasje, lecz dorośli z ASD często wykazują intensywne zainteresowanie jednym lub dwoma konkretnymi tematami, które są dla nich szczególnie fascynujące. Może to oznaczać posiadanie bardzo szczegółowej wiedzy o pewnym wydarzeniu historycznym lub serialu telewizyjnym.
Chociaż ta głęboka wiedza może robić wrażenie na innych, może również ograniczać Twoją zdolność do uczestniczenia w rozmowach na inne tematy. Staranie się o kontakt z osobami, które nie podzielają Twoich zainteresowań, może być dla Ciebie nużące lub wyjątkowo trudne. To z kolei może prowadzić do unikania interakcji społecznych.
Powtarzające się zachowanie
Trzymanie się stałej rutyny lub porządkowanie przedmiotów może sprawić, że Twoje życie wydaje się bezpieczniejsze i bardziej przewidywalne. Zmiany w codziennych czynnościach lub rytuałach, takie jak konieczność wybrania innej trasy do pracy lub przestawienie Twoich rzeczy przez kogoś innego, mogą wywoływać u Ciebie dyskomfort. W takich sytuacjach możesz odczuwać silne, negatywne emocje.
Problemy sensoryczne
Osoby z ASD mogą odczuwać pewne bodźce jako niezwykle nieprzyjemne. Na przykład, delikatne stuknięcie w ramię może wywoływać ból, a określone dźwięki, zapachy lub tekstury mogą prowadzić do podobnych reakcji.
ASD może wykazywać pewne podobieństwa do innych zaburzeń, na przykład zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), jednak objawy i oznaki ASD są indywidualne i różnią się w zależności od osoby.
Dodatkowo, objawy ASD mogą różnić się w zależności od płci. Niektórzy ludzie mogą wydawać się lepiej przystosowani do sytuacji społecznych niż inni, ponieważ ich symptomy są bardziej subtelne i lepiej ukryte. To sprawia, że diagnozowanie ASD może być bardziej skomplikowane.
Jak płeć wpływa na objawy autyzmu?
Mężczyźni są diagnozowani z ASD około cztery razy częściej niż kobiety. Niektórzy naukowcy sugerują, że może to być związane z lepszą zdolnością kobiet do imitowania zachowań społecznie akceptowalnych. Dorośli z autyzmem, nawet ci niezdiagnozowani, mieli więcej czasu na rozwijanie swoich umiejętności społecznych w porównaniu z dziećmi z ASD. Szczególnie kobiety często uczą się „maskować” zachowania, które mogą przyciągać uwagę innych.
Może być również tak, że kobiety z ASD wykazują powtarzalne zachowania i ograniczone zainteresowania, które nie są uznawane za nietypowe. Na przykład kobieta z ASD, która ma potrzebę dokładnego porządkowania naczyń lub pasjonuje się wyłącznie teorią muzyki, może być postrzegana jako osoba „neurotypowa”.
Autyzm u dorosłych – diagnoza
Wyzwania związane z diagnozowaniem ASD w dorosłości obejmują kilka czynników. Osoby, którym nie postawiono diagnozy w młodości, mogą mieć łagodniejsze objawy, co utrudnia ich rozpoznanie. W niektórych przypadkach mogą nawet nigdy nie otrzymać diagnozy ASD.
Dorośli cierpiący na ASD przez dłuższy czas mogą lepiej ukrywać swoje symptomy. Chociaż ADOS-2, jeden z głównych testów diagnostycznych autyzmu w wieku dorosłym, może być dość wiarygodny, lekarz musi najpierw rozpoznać objawy u pacjenta, aby móc skierować go na taki test.
Czy mam autyzm? Jak rozpocząć proces diagnozy?
Dorośli, którzy podejrzewają u siebie lub kogoś z otoczenia autyzm, mogą skorzystać z dostępnych w Internecie testów samooceny dla dorosłych. Chociaż te testy nie mogą dostarczyć diagnozy, stanowią one użyteczny punkt wyjścia.
Z wynikami takiej samooceny warto zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Może on podjąć próbę ustalenia, czy istnieje podejrzenie ASD, poprzez:
- Zapytanie o obecne i przeszłe objawy, również z okresu dzieciństwa,
- Obserwację i interakcję z pacjentem,
- Rozmowę z bliską osobą pacjenta (za jego zgodą),
- Sprawdzenie, czy inne schorzenia fizyczne lub psychiczne mogą być przyczyną objawów.
Jeżeli objawy nie były obecne w dzieciństwie, lecz pojawiły się w okresie dojrzewania lub dorosłości, może to sugerować inny problem zdrowia poznawczego lub psychicznego niż ASD.
Jeśli żadne inne stany fizyczne nie wyjaśniają objawów, lekarz może skierować pacjenta do psychiatry lub psychologa w celu postawienia diagnozy ASD.
Jak rozpoznać autyzm u dorosłych? Rola psychologa i psychiatry
W procesie diagnozowania zaburzeń psychicznych, w tym autyzmu, istotną rolę odgrywają zarówno psychologowie, jak i psychiatrzy. Psychologowie przeprowadzają szereg szczegółowych wywiadów i testów psychologicznych, aby zebrać jak najwięcej informacji o zachowaniu, umiejętnościach komunikacyjnych i rozwoju emocjonalnym osoby. Te dane są niezbędne do zrozumienia specyfiki przypadku i wstępnego zorientowania się w problematyce.
Jednak ostateczną diagnozę może postawić tylko psychiatra, który jako lekarz ma uprawnienia do diagnozowania i leczenia zaburzeń psychicznych. Psychiatra może również przepisać leczenie farmakologiczne, jeśli jest to konieczne, oraz zaproponować odpowiedni plan terapeutyczny. Współpraca między psychologiem a psychiatrą jest kluczowa w procesie diagnozowania i leczenia zaburzeń psychicznych, aby zapewnić pacjentowi najbardziej kompleksową i skuteczną opiekę.
Czy mam autyzm? Korzyści z diagnozy
Nie każdy dorosły autysta, który nie otrzymał diagnozy, może czuć potrzebę lub pragnienie jej uzyskania. Istotne jest, aby uwzględniać potrzeby i życzenia osoby. Dla tych, którzy wybierają diagnozę, może ona przynieść szereg korzyści.
- Diagnoza może wyjaśnić trudności, z którymi autystyczna osoba może się mierzyć.
- Może pomóc rodzinie, przyjaciołom i współpracownikom lepiej zrozumieć ASD.
- Umożliwia dostęp do specjalistycznych usług i wsparcia, zarówno w miejscu pracy, jak i w edukacji.
- Może zastąpić nieprawidłowe diagnozy, takie jak ADHD.
Życie z autyzmem
Dla niektórych dorosłych autystów życie z ASD może być wyzwaniem. Mogą oni napotykać trudności w interakcjach społecznych, preferować rutynę lub być wyjątkowo wrażliwi na światło i dźwięk.
Wiele objawów występujących u dzieci z autyzmem może również dotyczyć dorosłych. Dorośli doświadczający tych objawów mogą mieć trudności z prowadzeniem niezależnego życia codziennego.
Niektórzy dorośli z autyzmem cechują się wysoką inteligencją, dobrymi zdolnościami pamięciowymi, zdolnością do nieszablonowego myślenia i posiadają nietuzinkowe talenty w określonych dziedzinach. Inne cechy to wyjątkowe poczucie humoru, silne poczucie uczciwości i sprawiedliwości.
Dla wielu osób z ASD, autyzm jest ważną częścią ich tożsamości i nie wymaga wsparcia. Jednak dla dorosłych autystów, którzy doświadczają większych wyzwań, pomocny może być lepszy dostęp do edukacji, terapii, grup wsparcia i ewentualnej farmakoterapii, która co prawda nie leczy ASD, ale może być pomocna w razie występowania depresji czy stanów lękowych.
Jak rozpoznać autyzm u dorosłych? Zgłoś się do Poradni FOCUS
Jeśli jesteś dorosłą osobą, która podejrzewa u siebie autyzm i rozważa uzyskanie diagnozy, nasza poradnia jest idealnym miejscem, aby rozpocząć tę podróż. Specjalizujemy się w diagnozowaniu autyzmu u dorosłych, dysponując zespołem wykwalifikowanych specjalistów, którzy posiadają bogate doświadczenie oraz empatyczne podejście do każdego pacjenta.
W naszej poradni korzystamy z renomowanego testu ADOS-2, który jest uznawanym narzędziem diagnostycznym w zakresie ASD. Test ten pozwala nam dokładnie ocenić i zrozumieć indywidualne potrzeby i wyzwania, z którymi możesz się mierzyć. Nasz zespół specjalistów dokłada wszelkich starań, aby proces diagnostyczny był jak najbardziej komfortowy i dostosowany do Twoich potrzeb.
Zdajemy sobie sprawę, że proces diagnozowania ASD u dorosłych może wydawać się przytłaczający, dlatego nasza poradnia oferuje wsparcie na każdym etapie – od pierwszej wizyty po postawienie diagnozy i dalszą terapię.
Decyzja o diagnozie to pierwszy krok do lepszego zrozumienia siebie i swoich potrzeb. W naszej poradni nie tylko uzyskasz diagnozę, ale również dostęp do szerokiej gamy usług terapeutycznych. Oferujemy indywidualne sesje terapeutyczne, wsparcie grupowe oraz edukację dla Ciebie i Twoich bliskich, aby pomóc Ci lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami.
Naszym celem jest nie tylko diagnoza, ale także wsparcie w osiąganiu pełnego potencjału i poprawie jakości życia. Zachęcamy do skorzystania z naszych usług i doświadczenia, aby rozpocząć swoją drogę do lepszego zrozumienia siebie i swoich potrzeb.
Zapraszamy do Naszej Poradni – Wsparcie i Diagnoza Autyzmu
Sprawdź naszą ofertę – test ADOS-2
Tagi: autyzm, czy mam autyzm, jak rozpoznać autyzm u dorosłych, objawy autyzmu u dorosłych, diagnoza autyzmu u dorosłych, oznaki autyzmu u dorosłych, objawy autyzmu u osób dorosłych
