Ludzie współcześni są nieustannie zajęci, a przez to zestresowani, odizolowani i bez kontaktu.
Dosłownie – brak nam kontaktu.
W erze cyfryzacji i mediów społecznościowych rola dotyku w codziennym życiu zdaje się maleć, ale czy naprawdę jest mniej ważna?
Oprócz pogorszenia stanu naszego zdrowia psychicznego, brak kontaktu jest również niebezpieczny dla zdrowia fizycznego. Samotność jest określana zagrożeniem dla zdrowia publicznego, ponieważ jest tak samo skorelowana z wczesną śmiertelnością jak otyłość czy nawet palenie papierosów.
Dzielące nas postawy i polityka, rosnąca izolacja społeczna i zawodowa, wszystko to, i jeszcze więcej, są czynnikami rosnącej kulturowej i osobistej samotności.
Rola dotyku a kontakty z ludźmi
Rola dotyku w budowaniu relacji międzyludzkich jest nie do przecenienia – to jedno z podstawowych narzędzi komunikacji niewerbalnej. Dotyk to autentyczne relacje z ludźmi, dzielenie się uściskami i przytulanie.
Dotyk jest siłą, która aktywuje naszą korę orbitofrontalną, obszar mózgu związany między innymi ze współczuciem.
Ciepły dotyk tworzy więzi przywiązania i zaufania, uspokaja stres związany z układem krążenia, a także strzeże przed zagrożeniem i niepokojem.
W świecie zwierząt rola dotyku jest równie ważna – od zwierząt hodowlanych, które poprzez dotyk komunikują się z opiekunami, po dzikie stworzenia, które używają dotyku w celu polowania czy obrony.
Dotyk to wyciągnięcie ręki do drugiego człowieka
W świecie, w którym 1/3 ludzi jest chronicznie samotna, przytulanie może pomóc przeciwdziałać izolacji i wyobcowaniu związanemu z samotnością społeczną.
Niezależnie od tego, czy jest to ciepły uścisk w zimny dzień, uściśnięcie dłoni, gdy nerwy biorą górę, czy poklepanie po plecach za dobrze wykonaną pracę, odrobina ludzkiego dotyku może znacznie poprawić nasze samopoczucie.
Dla wielu kultur na całym świecie rola dotyku w komunikacji i wyrażaniu uczuć jest absolutnie kluczowa.
Za pomocą dotyku można przekazać całą gamę emocji: pewność siebie, empatię, pocieszenie, współczucie czy smutek.
Za pomocą dotyku możemy identyfikować różne emocje równie skutecznie jak za pomocą mimiki twarzy.
To uczucie, które sprawia, że czujemy się połączeni fizycznie i emocjonalnie oraz poprawia nasze samopoczucie.
Badania pokazują, że może to również korzystnie wpływać na nasze ogólne zdrowie.
Zdrowotny wpływ dotyku.
Badania wykazują, że przytulanie zmniejsza stres i może poprawić zdrowie oraz samopoczucie. Rola dotyku w procesie zdrowienia jest często niedoceniana, choć masaże czy terapie dotykowe przynoszą pacjentom wiele korzyści.
Ludzie, którzy czują, że mają większe wsparcie społeczne, a tym samym częściej się przytulają i dotykają, rzadziej chorują, wpływa to zatem pozytywnie na ich odporność. A jeśli już złapią przeziębienie lub inną chorobę, osoby przytulające się doświadczają mniej poważnych objawów i szybciej wracają do zdrowia.
Przytulanie jest również dobre dla Twojego serca. Zgodnie z opinią lekarzy psychiatrów, którzy nazywają uściski i czuły dotyk „ciepłym kontaktem”, ten rodzaj społecznych kontaktów może zmniejszyć stres, pomagając obniżyć ciśnienie krwi i zwiększyć uczucie wsparcia. Ciepły kontakt ma wpływ na lepsze zdrowie układu sercowo-naczyniowego.
Jak działa dotyk człowieka?
Wiele substancji chemicznych jest stymulowanych poprzez dotyk fizyczny. Jedną z nich jest poprawiająca samopoczucie oksytocyna.
W naszej skórze znajdują się receptory, które docierają do mózgu. Gdy dotyk jest zapewniony we właściwy sposób, korzyści dotyczą wszystkich, od noworodków i świeżo upieczonych mam po osoby starsze i odizolowane.
Wszyscy uwielbiamy czuć się kochani i uwielbiamy czuć się dobrze.
Uściski zaspokajają obie te potrzeby. Kiedy kogoś dotykamy, siedzimy lub stoimy blisko niego, patrzymy mu w oczy lub przytulamy go do siebie, nasze ciało reaguje na wszystkich poziomach: emocjonalnym, poznawczym i fizjologicznym. Oksytocyna obniża ciśnienie krwi i hormony stresu, pozwala nam się zrelaksować, zaufać poczuć stabilność psychiczną. Z czasem sprawia, że czujemy się związani z drugą osobą.
Zapewnia więc uczucie przyjemności, zadowolenia, szczęścia, a nawet euforii.
Rola dotyku w rozwoju noworodka
Wiemy, że kontakt „skóra do skóry” jest niezbędny dla rozwoju fizycznego i psychicznego niemowląt. Badania naukowe coraz częściej podkreślają rolę dotyku w rozwoju emocjonalnym niemowląt. Wskazują, że korzyści płynące z ludzkiego dotyku jako noworodka są wymierne nawet 10 lat po urodzeniu.
Uwalnianie oksytocyny wyzwalane dotykiem jest ważną substancją chemiczną zarówno dla mam, jak i dla noworodków. Wykazano, że masaż niemowlęcia poprawiał przygnębienie świeżo upieczonych mam z depresją poporodową i pomagał im nawiązać więź z dzieckiem.
Uściski dla zdrowia i dobrego samopoczucia
Regularne przytulanie może mieć również duży wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Częste przytulanie między partnerami wiąże się z niższym ciśnieniem krwi i częstością akcji serca oraz wyższym poziomem oksytocyny u kobiet przed menopauzą. Ci, którzy częściej się przytulają, cieszą się lepszym zdrowiem fizycznym i psychicznym, lepszymi relacjami i lepiej radzą sobie z konfliktami.
Korzyści płynące z ludzkiego dotyku obejmują również poczucie przywiązania i społecznej akceptacji.
W jednym z badań grupa koszykarzy NBA radziła sobie lepiej, gdy wykonywali gesty łączące, takie jak klepanie po plecach, uderzanie w klatkę piersiową czy przybijanie piątek na korcie. Pokazuje to siłę dotyku w komunikowaniu wzajemnej współpracy i zaufania.
Rola dotyku a poziom stresu
Eksperci wiedzą, że dotyk może uspokoić i zmniejszyć stres u niemowląt, pocieranie pleców może ukołysać dzieci do snu, uściski mogą sprawić, że dzieci poczują się bezpieczne i akceptowane, a trzymanie za rękę może pomóc w trudnych chwilach. Wykazano, że ten kojący efekt pomaga również w opiece nad osobami starszymi.
Osoby starsze, które są izolowane, owdowiały lub straciły partnera, są narażone na ryzyko pozbawienia kontaktu, a to powoduje zwiększony poziom lęku i niejednokrotnie depresji.
Trzymanie ich za rękę, głaskanie, czasem mimo niechęci osób starszych, przynosi wiele dobrego zarówno osobom obdarowującym jak i obdarowanym.
Jak korzystać z dotyku?
Głaskanie futrzastego przyjaciela uwalnia hormony szczęścia, oksytocynę i serotoninę.
Małe gesty – z przyjaciółmi, kolegami z pracy i ludźmi, których spotykasz na co dzień.
Masaż leczniczy to doskonały sposób na relaks.
Samodzielne łagodzenie stresu dotykiem
- Poznanie niektórych technik automasażu może być użytecznym sposobem na złagodzenie stresu i bólu spowodowanego złą postawą lub nawet niektórymi przewlekłymi schorzeniami.
- Automasaż to używanie rąk, narzędzi lub przedmiotów do pracy nad obolałymi mięśniami.
- Nie zawsze musisz korzystać z pomocy profesjonalisty.
Istnieje wiele technik automasażu, które są bardzo bezpieczne i możliwe do wykonania w domu.
Techniki automasażu
Masaż głowy, szyi lub stóp przy użyciu rąk.
Używanie rąk to świetny sposób na zrobienie sobie samodzielnego masażu karku, masażu stóp lub masażu głowy. Wszystkie te obszary są łatwo dostępne i nie wymagają zbyt dużego nacisku, dzięki czemu łatwo je masować rękami.
Używanie wałka piankowego do masażu nóg, pleców i pośladków.
Wałek piankowy to przydatne narzędzie do łagodzenia bólu mięśni w łydkach, udach, pośladkach, dolnej części pleców i biodrach. Wystarczy ustawić wałek na podłodze i umieścić nad nim ciało. Następnie przesuwać ciało po wałku w przód i w tył.
Używanie specjalnie zaprojektowanych narzędzi do automasażu.
Istnieje wiele innych narzędzi do samodzielnego masażu, zaprojektowanych tak, by dokładniej trafiać w określone grupy mięśni. Należą do nich: masażery szyi i ramion, wałki do zimna lub krioterapii, masażery pleców, masażery podgrzewane.
Wykorzystanie piłki tenisowej do masażu ramion, pleców i mięśni piersiowych.
Piłka tenisowa lub golfowa jest świetna do uzyskania dostępu do trudniej dostępnych grup mięśniowych, takich jak ramiona, środkowa część pleców lub mięśnie piersiowe. Użyj podłogi lub ściany i przetocz swoje ciało po piłce.
Samodzielny masaż to prosty i wygodny sposób na korzystanie z dobrodziejstw terapii masażu i może być wykonywany w zaciszu własnego domu.
