Zaburzenia odżywiania to złożone i często bardzo wyniszczające problemy psychiczne, które wykraczają daleko poza kwestie jedzenia czy wyglądu zewnętrznego. Choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się związane jedynie z dietą lub wagą, w rzeczywistości dotyczą głębokich trudności emocjonalnych, problemów z poczuciem własnej wartości, kontroli oraz relacji z samym sobą i otoczeniem.

Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania często zmagają się z lękiem, poczuciem winy, wstydu lub presją społeczną – a ich zachowania żywieniowe stają się sposobem na radzenie sobie z wewnętrznym napięciem.

Zaburzenia odżywiania mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Nierzadko rozwijają się po cichu, stopniowo przejmując kontrolę nad codziennym życiem osoby chorej. Dlatego tak ważne jest zrozumienie ich mechanizmów, rozpoznanie sygnałów ostrzegawczych i świadomość, że profesjonalna pomoc jest kluczowa w procesie zdrowienia.

Zaburzenia odżywiania terapia online – Poradnia FOCUS

Zaburzenia odżywiania terapia online w Poradni Focus to bezpieczna i dostępna forma wsparcia dla osób, które zmagają się z trudną relacją z jedzeniem, ciałem i samym sobą. Niezależnie od tego, czy doświadczasz objawów anoreksji, bulimii, kompulsywnego objadania się czy innych trudności związanych z odżywianiem – możesz otrzymać realną pomoc bez wychodzenia z domu.

Zaburzenia odżywiania to nie tylko problem fizyczny, ale przede wszystkim emocjonalny. Często są sposobem radzenia sobie z bólem, stresem, niską samooceną, poczuciem braku kontroli lub trudnymi doświadczeniami z przeszłości. W Poradni Focus rozumiemy złożoność tych problemów – dlatego oferujemy terapię prowadzoną przez doświadczonych psychoterapeutów, którzy specjalizują się w pracy z osobami borykającymi się z zaburzeniami odżywiania.

Terapia online pozwala rozpocząć leczenie w dogodnym dla Ciebie czasie i przestrzeni – niezależnie od tego, gdzie mieszkasz. To dyskretna i elastyczna forma wsparcia, która daje możliwość budowania zdrowej relacji z jedzeniem, emocjami i własnym ciałem.

Zapraszamy! Już teraz umów się na pierwszą konsultację online w poradni FOCUS.

Jak wygląda terapia zaburzeń odżywiania w Poradni Focus?

W Poradni Focus oferujemy indywidualne podejście do każdej osoby zgłaszającej się z trudnościami w obszarze odżywiania. Terapia online prowadzona jest przez psychoterapeutów z doświadczeniem w pracy z zaburzeniami odżywiania, którzy rozumieją, jak złożony i delikatny jest ten temat.

Podczas terapii online pomagamy:

• zrozumieć przyczyny problemów z jedzeniem,
• zbudować zdrową relację z ciałem,
• wypracować nowe, wspierające strategie radzenia sobie z emocjami,
• odbudować poczucie własnej wartości,
• uczyć się świadomego jedzenia i rozpoznawania potrzeb organizmu.

Dzięki nowoczesnym narzędziom, terapia online może być nie tylko skuteczna, ale też wspierająca na wielu poziomach – emocjonalnym, poznawczym i praktycznym.

Czy terapia online naprawdę działa?

W ostatnich latach terapia online stała się coraz bardziej popularną formą wsparcia psychologicznego – i to nie bez powodu. Osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja, bulimia, ortoreksja czy napadowe objadanie się, coraz częściej wybierają właśnie tę formę pomocy. Ale czy terapia online może być równie skuteczna jak spotkania twarzą w twarz?

Tak – o ile jest prowadzona przez doświadczonego specjalistę i w odpowiednich warunkach. Badania naukowe potwierdzają, że psychoterapia online – w tym terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która jest jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia zaburzeń odżywiania – może być równie skuteczna jak spotkania stacjonarne. Dotyczy to pacjentów, którzy są gotowi do współpracy i zaangażowani w proces zmiany.

Terapia online zaburzeń odżywiania naprawdę może pomóc. Jest skuteczna, dostępna i komfortowa – a co najważniejsze, daje szansę na rozpoczęcie procesu zdrowienia nawet wtedy, gdy tradycyjna forma pomocy wydaje się zbyt trudna lub nierealna.

Zaburzenia odżywiania terapia online – zalety

• Wygoda i oszczędność czasu – Nie musisz tracić czasu na dojazdy – sesję możesz odbyć z domu, pracy czy dowolnego miejsca, w którym czujesz się komfortowo.
• Większa dostępność specjalistów – Masz możliwość skorzystania z pomocy psychoterapeutów z różnych miast, co jest szczególnie cenne, jeśli mieszkasz w mniejszej miejscowości.
• Komfort emocjonalny – Rozmowa z własnego otoczenia może zmniejszyć stres i ułatwić otwartość, zwłaszcza w przypadku trudnych tematów.
• Dyskrecja i anonimowość – Nie musisz pojawiać się fizycznie w placówce – dla wielu osób to ogromna ulga i większe poczucie prywatności.
• Kontynuacja terapii w podróży lub podczas przeprowadzki – Możesz kontynuować terapię nawet wtedy, gdy zmieniasz miejsce zamieszkania lub dużo podróżujesz.
• Mniejsza bariera wejścia – Terapia online bywa mniej onieśmielająca, co ułatwia podjęcie pierwszego kroku osobom, które wcześniej się wahały.
• Możliwość łączenia terapii z codziennymi obowiązkami – Łatwiej wkomponować ją w dzień pełen zajęć – nie musisz brać wolnego ani rezygnować z ważnych spraw.

Zaburzenia odżywiania – przyczyny

Przyczyny zaburzeń odżywiania są złożone i zwykle wynikają z wielu wzajemnie powiązanych czynników – psychologicznych, biologicznych, społecznych i środowiskowych. Nie ma jednej, uniwersalnej przyczyny, która prowadzi do rozwoju takich trudności. Każdy przypadek jest indywidualny, jednak można wskazać kilka obszarów, które często odgrywają istotną rolę.

Czynniki psychologiczne

Wiele osób zmagających się z zaburzeniami odżywiania doświadcza trudności emocjonalnych, takich jak niska samoocena, poczucie braku kontroli, silne poczucie winy lub wstydu. Jedzenie – jego ograniczanie, objadanie się czy oczyszczanie – może stać się sposobem na regulowanie trudnych emocji lub próbą odzyskania wpływu nad swoim życiem.

Doświadczenia z dzieciństwa i relacje rodzinne

Zaburzenia odżywiania często mają swoje źródło w przeszłości. Traumatyczne doświadczenia, emocjonalne zaniedbanie, surowe wychowanie, nadmierna kontrola, brak poczucia bezpieczeństwa czy niestabilne relacje rodzinne mogą znacząco wpłynąć na sposób, w jaki dana osoba postrzega siebie i swoje ciało. Dziecko, które dorastało w otoczeniu, gdzie wygląd lub jedzenie były źródłem napięcia, może wykształcić zaburzone mechanizmy radzenia sobie.

Wpływ kultury i mediów

Presja społeczna dotycząca wyglądu i szczupłej sylwetki jest wszechobecna – szczególnie w mediach, reklamie i kulturze popularnej. Osoby, które odczuwają silną potrzebę spełniania oczekiwań społecznych lub porównują się z nierealistycznymi wzorcami piękna, mogą rozwijać obsesję na punkcie wagi, diety i kontroli nad ciałem. Dotyczy to zwłaszcza młodzieży i kobiet, ale coraz częściej również mężczyzn.

Biologiczne i genetyczne predyspozycje

Niektóre badania wskazują, że genetyka może odgrywać rolę w rozwoju zaburzeń odżywiania. Skłonność do perfekcjonizmu, impulsywności, zaburzeń lękowych czy depresji może być dziedziczona i zwiększać ryzyko wystąpienia problemów z odżywianiem. Również zaburzenia neurochemiczne, np. w gospodarce serotoniny, mogą mieć wpływ na sposób, w jaki dana osoba przetwarza emocje i reguluje głód oraz sytość.

Przemoc, nadużycia, trauma

Osoby, które doświadczyły przemocy fizycznej, seksualnej lub psychicznej, często próbują odzyskać kontrolę nad swoim ciałem poprzez jedzenie lub jego ograniczanie. W takich przypadkach zaburzenia odżywiania mogą pełnić funkcję mechanizmu obronnego – stanowić sposób na ukrycie emocji lub odcięcie się od traumatycznych wspomnień.

Trudne wydarzenia życiowe

Utrata bliskiej osoby, rozstanie, zmiana szkoły lub pracy, przeprowadzka, a także nagły spadek poczucia własnej wartości – wszystko to może wywołać kryzys emocjonalny, który uruchomi zaburzone zachowania związane z jedzeniem. Ciało i kontrola nad nim stają się wtedy obszarem, który daje złudne poczucie stabilności.

Perfekcjonizm i presja osiągnięć

Wysokie wymagania wobec siebie, potrzeba bycia „idealnym” oraz lęk przed porażką są częstym tłem dla zaburzeń odżywiania. Jedzenie staje się wtedy obszarem, który można kontrolować w świecie, w którym wszystko inne wydaje się niepewne lub wymagające.

Ogólne objawy zaburzeń odżywiania

Rozpoznanie zaburzeń odżywiania bywa trudne – wiele osób ukrywa swoje objawy z powodu wstydu, poczucia winy lub lęku przed oceną. Mimo to, istnieją pewne sygnały, które mogą wskazywać na rozwijający się problem. Do najczęstszych zachowań związanych z zaburzeniami odżywiania należą:

Zachowania żywieniowe: Osoba może obsesyjnie liczyć kalorie, unikać posiłków lub całych grup produktów, a także stosować głodówki. Niekiedy dochodzi również do kompulsywnego objadania się, ukrywania jedzenia, a później oczyszczania organizmu – poprzez wymioty, środki przeczyszczające lub nadmierną aktywność fizyczną. Takie osoby często rezygnują ze wspólnych posiłków, izolując się przy jedzeniu.

Zmiany wyglądu i zachowania: Nadmierna koncentracja na wyglądzie i wadze, przesadna reakcja na komentarze dotyczące ciała oraz wybieranie luźnych ubrań mogą być próbą ukrycia zmian w sylwetce. Osoby z zaburzeniami odżywiania bywają również wyjątkowo aktywne fizycznie, nawet w złym stanie zdrowia czy przy niesprzyjającej pogodzie.

Objawy fizyczne: Sygnały ostrzegawcze mogą obejmować nagłe wahania masy ciała, zanik miesiączki, zawroty głowy, chroniczne zmęczenie czy ciągłe uczucie zimna, niezależnie od warunków zewnętrznych.

Emocjonalne symptomy: Do objawów psychicznych należą silna potrzeba kontroli nad jedzeniem, zniekształcony obraz ciała, intensywny lęk przed jedzeniem czy posiłkami oraz wykorzystywanie jedzenia jako formy nagrody lub kary.

Rodzaje i objawy zaburzeń odżywiania

Rodzaje i objawy zaburzeń odżywiania mogą się znacznie różnić, jednak wszystkie mają wspólny mianownik – trudną relację z jedzeniem, ciałem i emocjami. Choć na pierwszy plan często wysuwają się zachowania związane z jedzeniem, to u ich podstaw leżą głębsze problemy natury psychicznej.

Zaburzenia odżywiania terapia online – Anoreksja

Anoreksja często wiąże się z:

• drastycznym ograniczaniem kalorii, co może obejmować unikanie określonych grup pokarmów,
• intensywnym lękiem przed przybraniem na wadze,
• zniekształconym obrazem własnego ciała.

Warto pamiętać, że masa ciała nie zawsze odzwierciedla obecność zaburzenia odżywiania.

Na przykład w przypadku anoreksji atypowej osoba może nie mieć niedowagi, mimo znacznej utraty masy ciała.

Anoreksja jest oficjalnie podzielona na dwa podtypy: typ restrykcyjny oraz typ z epizodami objadania się i przeczyszczania.

Osoby z typem restrykcyjnym tracą wagę wyłącznie poprzez ścisłą dietę, głodówki lub nadmierną aktywność fizyczną.

Z kolei osoby z typem objadania się i przeczyszczania mogą mieć epizody spożywania dużych ilości jedzenia albo jeść bardzo mało. Przeczyszczanie może obejmować wymioty, stosowanie środków przeczyszczających lub moczopędnych, a także nadmierne ćwiczenia fizyczne.

Często występują także objawy obsesyjno-kompulsywne. Wiele osób z anoreksją nieustannie myśli o jedzeniu, niektórzy obsesyjnie gromadzą przepisy lub jedzenie.

Mogą również mieć trudność z jedzeniem w miejscach publicznych oraz silną potrzebę kontrolowania otoczenia, co ogranicza ich zdolność do spontanicznego działania.

Z czasem anoreksja może prowadzić do kruchości włosów i paznokci, osteoporozy, bezpłodności, a w ciężkich przypadkach do niewydolności serca, mózgu lub innych narządów, a nawet śmierci.

Bulimia

Osoby z bulimią często spożywają duże ilości jedzenia w krótkim czasie.

Epizod objadania się zazwyczaj trwa do momentu, aż osoba poczuje się boleśnie przejedzona. W jego trakcie mogą mieć wrażenie, że nie są w stanie przestać jeść ani kontrolować ilości spożywanego jedzenia.

Objadanie się może dotyczyć różnych produktów, jednak najczęściej są to pokarmy, których dana osoba normalnie unika. Po epizodzie objadania się pojawia się chęć „oczyszczenia”, aby zrekompensować spożyte kalorie i złagodzić dyskomfort trawienny.

Typowe zachowania kompensacyjne to:

• wywoływanie wymiotów,
• głodówki,
• stosowanie środków przeczyszczających,
• przyjmowanie diuretyków (leków moczopędnych),
• stosowanie lewatyw,
• nadmierna aktywność fizyczna.

Objawy bulimii mogą przypominać podtyp anoreksji z epizodami objadania się i przeczyszczania.

Skutki uboczne bulimii mogą obejmować:

• zapalenie i ból gardła,
• opuchnięte gruczoły ślinowe,
• startą szkliwo zębów,
• próchnicę,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• podrażnienia układu pokarmowego,
• odwodnienie.

W cięższych przypadkach bulimia może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej (sód, potas, wapń), co zwiększa ryzyko udaru mózgu lub zawału serca.

Zaburzenia z napadami objadania się

Zaburzenie z napadami objadania się (ang. Binge Eating Disorder, BED) często wiąże się ze spożywaniem bardzo dużych ilości jedzenia w krótkim czasie, często w ukryciu i aż do momentu nieprzyjemnego przejedzenia – mimo że dana osoba nie odczuwa głodu. Towarzyszą temu silne emocje, takie jak wstyd, obrzydzenie czy poczucie winy, zwłaszcza przy myśleniu o własnym zachowaniu związanym z jedzeniem.

Osoby cierpiące na to zaburzenie wykazują objawy podobne do tych, które występują przy bulimii lub w podtypie anoreksji z objadaniem się. Obejmuje to jedzenie dużych ilości pożywienia w stosunkowo krótkim czasie oraz poczucie utraty kontroli nad tym procesem.

W przeciwieństwie jednak do bulimii, osoby nie podejmują prób ograniczania kalorii ani nie stosują zachowań kompensacyjnych, takich jak wymioty czy nadmierne ćwiczenia fizyczne po epizodach objadania się.

Osoby z napadami objadania się częściej sięgają po wysoko przetworzoną żywność zamiast pełnowartościowych produktów. Może to zwiększać ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, udar czy cukrzyca typu 2.

Zaburzenia odżywiania terapia online – Pica

Pica to zaburzenie odżywiania polegające na jedzeniu rzeczy, które nie są uznawane za żywność i nie mają wartości odżywczych. Mogą to być na przykład:

• lód,
• ziemia,
• gleba,
• kreda,
• mydło,
• papier,
• włosy,
• tkaniny,
• wełna,
• kamyki,
• proszek do prania,
• skrobia kukurydziana.

Aby zachowanie mogło zostać uznane za pikę, spożywanie tych substancji nie może być elementem praktyk kulturowych ani religijnych.

Zaburzenie to najczęściej występuje u osób z trudnościami w codziennym funkcjonowaniu, w tym:

• z niepełnosprawnością intelektualną,
• z zaburzeniami neurorozwojowymi, np. ze spektrum autyzmu,
• z zaburzeniami psychicznymi, np. schizofrenią.

Osoby z picą są narażone na zwiększone ryzyko:

• zatrucia,
• infekcji,
• urazów przewodu pokarmowego,
• niedoborów żywieniowych.

W zależności od rodzaju spożywanych substancji, pica może być potencjalnie śmiertelna.

Zaburzenia ruminacyjne

Zaburzenie ruminacyjne polega na regularnym cofaniu wcześniej przeżutego i połkniętego jedzenia, ponownym jego przeżuwaniu, a następnie połykaniu go z powrotem lub wypluwaniu. Zazwyczaj dzieje się to w ciągu 30 minut po posiłku.

U niemowląt zaburzenie to rozwija się najczęściej między 3. a 12. miesiącem życia i często ustępuje samoistnie. U dzieci i dorosłych zazwyczaj konieczna jest terapia, która może przynieść poprawę.

Jeśli zaburzenie ruminacyjne nie ustąpi u niemowlęcia, może prowadzić do utraty masy ciała oraz poważnego niedożywienia, które w skrajnych przypadkach może być śmiertelne.

Dorośli cierpiący na to zaburzenie mogą celowo ograniczać ilość spożywanego jedzenia, zwłaszcza w miejscach publicznych.

Zaburzenie unikania lub ograniczania przyjmowania pokarmów (ARFID)

Osoby z ARFID doświadczają braku zainteresowania jedzeniem lub niechęci do określonych zapachów, smaków, kolorów, konsystencji lub temperatur pokarmów.

Do najczęstszych objawów ARFID należą:

• unikanie lub ograniczanie spożywania pokarmów, co prowadzi do niewystarczającej ilości kalorii lub składników odżywczych w diecie,
• nawyki żywieniowe, które utrudniają codzienne funkcjonowanie społeczne, na przykład jedzenie w towarzystwie innych osób,
• utrata masy ciała lub niewłaściwy rozwój w stosunku do wieku i wzrostu,
• niedobory składników odżywczych lub uzależnienie od suplementów lub karmienia przez sondę.

ARFID wykracza poza typowe zachowania, takie jak wybredne jedzenie u małych dzieci czy mniejsze spożycie jedzenia u osób starszych.

Nie obejmuje także ograniczeń żywieniowych wynikających z braku dostępności jedzenia, przekonań religijnych czy praktyk kulturowych.

Inne zaburzenia odżywiania

Oprócz sześciu najczęściej opisywanych zaburzeń odżywiania, istnieją również inne, mniej znane lub rzadziej diagnozowane zaburzenia.

Do nich należą:

• Zaburzenie oczyszczania – osoby z tym zaburzeniem stosują wymioty, środki przeczyszczające, moczopędne lub nadmierną aktywność fizyczną, aby kontrolować masę ciała lub sylwetkę, jednak nie występują u nich epizody objadania się.
• Zespół nocnego jedzenia – osoby z tym zespołem często jedzą nadmiernie w nocy, zazwyczaj po przebudzeniu ze snu.
• Inne określone zaburzenia odżywiania lub karmienia (OSFED) – to kategoria obejmująca stany, które mają objawy podobne do zaburzeń odżywiania, ale nie spełniają wszystkich kryteriów diagnostycznych żadnego z wcześniej wymienionych zaburzeń.

Jednym z zaburzeń, które obecnie mogą być zaliczane do OSFED, jest ortoreksja.

Chociaż ortoreksja coraz częściej pojawia się w mediach i badaniach naukowych, nie została jeszcze uznana za odrębne zaburzenie odżywiania w klasyfikacji DSM-5-TR (Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych, wydanie 5, poprawione).

Osoby z ortoreksją wykazują obsesyjne skupienie na zdrowym odżywianiu – do tego stopnia, że zakłóca to ich codzienne życie. Mogą kompulsywnie sprawdzać skład produktów i tabele wartości odżywczych oraz obsesyjnie śledzić profile dotyczące „zdrowego stylu życia” w mediach społecznościowych.

Taka osoba może całkowicie eliminować całe grupy produktów spożywczych w obawie, że są one „niezdrowe”. Może to prowadzić do niedożywienia, znacznej utraty masy ciała, trudności w jedzeniu poza domem oraz dużego obciążenia emocjonalnego.

Zaburzenia odżywiana a inne zaburzenia psychiczne

Zaburzenia odżywiania bardzo często współwystępują z innymi trudnościami natury psychicznej, takimi jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) czy PTSD. Problemy z jedzeniem mogą być sposobem radzenia sobie z emocjami, które są zbyt trudne do wyrażenia lub przeżycia – jak lęk, wstyd, poczucie braku kontroli czy niska samoocena.

Często też towarzyszy im zniekształcony obraz własnego ciała oraz silna potrzeba perfekcji i kontroli, co bywa związane z zaburzeniami osobowości. Właśnie dlatego tak ważne jest, by leczenie zaburzeń odżywiania uwzględniało szerszy kontekst psychiczny i było prowadzone przez specjalistów nie tylko skupionych na zachowaniach związanych z jedzeniem, ale także na emocjach i relacjach.

Leczenie zaburzeń odżywiania

Leczenie zaburzeń odżywiania wymaga indywidualnego podejścia, ponieważ każdy przypadek jest inny i może mieć różne przyczyny oraz nasilenie objawów. Najczęściej terapia opiera się na współpracy kilku specjalistów – w zależności od potrzeb pacjenta.

Psychoterapia

Podstawą leczenia jest zazwyczaj psychoterapia, która pomaga zrozumieć mechanizmy zaburzeń i nauczyć się zdrowych sposobów radzenia sobie z emocjami. Szczególnie często stosowana jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która pomaga identyfikować i zmieniać negatywne wzorce myślenia, emocji i zachowań związanych z jedzeniem i obrazem ciała.

Inną skuteczną metodą jest terapia dialektyczno-behawioralna (DBT), skoncentrowana na nauce regulacji emocji, akceptacji siebie oraz budowaniu zdrowych strategii reagowania w trudnych sytuacjach.

Podejście rodzinne

W przypadku dzieci i młodzieży często stosuje się podejście systemowe lub tzw. terapię rodzinną. Jej celem jest nie tylko wsparcie osoby chorej, ale także zaangażowanie i edukacja całej rodziny. Bliscy uczą się, jak odpowiednio reagować, wspierać proces leczenia i wzmacniać relacje w domu – co często ma ogromny wpływ na powrót do zdrowia.

Edukacja żywieniowa

Dietetyk kliniczny odgrywa kluczową rolę w odbudowie zdrowych nawyków żywieniowych. Pomaga ustalić zbilansowaną dietę, wspiera proces przywracania prawidłowej masy ciała oraz monitoruje poziomy witamin i minerałów. Edukacja żywieniowa może również pomóc zmniejszyć lęk przed jedzeniem i rozwiać mity dotyczące odżywiania.

Farmakoterapia

Choć nie istnieją leki bezpośrednio leczące zaburzenia odżywiania, w niektórych przypadkach pomocne okazuje się wsparcie farmakologiczne. Leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe bywają stosowane jako element uzupełniający terapię psychologiczną – szczególnie jeśli pacjent zmaga się również z depresją, zaburzeniami lękowymi lub innymi trudnościami psychicznymi.

Zaburzenia odżywiania terapia online

Terapia online to wygodna i dyskretna forma wsparcia, dzięki której możesz skorzystać z pomocy bez wychodzenia z domu – w swoim tempie i w bezpiecznej przestrzeni.

W Poradni Focus zapewniamy profesjonalną pomoc psychologiczną i psychoterapeutyczną – zarówno dla Ciebie, jak i Twoich bliskich. Jeśli Ty lub ktoś z Twojego otoczenia zmaga się z zaburzeniami odżywiania, jesteśmy tu, by pomóc.