Jedzenie to nie tylko sposób na zaspokojenie głodu – towarzyszy nam w relacjach, rytuałach dnia codziennego, w chwilach radości i stresu. Ale gdy myśli o jedzeniu, wadze czy wyglądzie zaczynają dominować nad codziennym życiem, może to być sygnał, że dzieje się coś więcej. Zaburzenia odżywiania to poważne problemy zdrowia psychicznego, które wpływają na relację z jedzeniem, ciałem i samym sobą.

Choć najczęściej kojarzą się z młodymi osobami, mogą dotyczyć ludzi w każdym wieku – niezależnie od płci, wagi czy stylu życia. To nie jest wybór ani chwilowa dieta – to trudność, która wymaga zrozumienia, empatii i profesjonalnego wsparcia.

Warto wiedzieć, jak je rozpoznać i gdzie szukać pomocy – bo im wcześniej zostaną zauważone, tym większe szanse na pełne wyzdrowienie.

Leczenie zaburzeń odżywiania online – Poradnia FOCUS

Zmagasz się z trudną relacją z jedzeniem? A może niepokoi Cię zachowanie bliskiej osoby? W Poradni FOCUS oferujemy profesjonalną terapię online dla osób cierpiących na zaburzenia odżywiania – takich jak anoreksja, bulimia, napadowe objadanie się czy ARFID.

Bez względu na to, gdzie mieszkasz – możesz skorzystać ze wsparcia doświadczonego psychoterapeuty bez wychodzenia z domu. W bezpiecznej, dyskretnej przestrzeni online pomożemy Ci odzyskać równowagę, zdrowe podejście do jedzenia i lepsze samopoczucie.

• Terapia dopasowana do Twoich potrzeb.
• Pomoc dla dzieci, młodzieży, rodziców i osób dorosłych.
• Wsparcie psychologiczne online, psychodietetyczne online i psychiatryczne w placówkach stacjonarnych.
• Elastyczne terminy.

Zapraszamy! Już teraz umów się na pierwszą konsultację online w poradni FOCUS.

Zaburzenia odżywiania – czym są?

Zaburzenia odżywiania to poważne schorzenia, które objawiają się znacznymi zaburzeniami w zachowaniach związanych z jedzeniem. Choć wiele osób może od czasu do czasu odczuwać niepokój związany ze zdrowiem, wagą czy wyglądem, u niektórych te myśli przeradzają się w obsesyjną potrzebę kontrolowania masy ciała, sylwetki lub ilości spożywanych posiłków. Takie zachowania mogą świadczyć o rozwijającym się zaburzeniu odżywiania.

Warto podkreślić, że zaburzenia odżywiania nie wynikają z wyboru. To złożone problemy, które wpływają zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne – a w skrajnych przypadkach mogą stanowić zagrożenie dla życia. Dobrą wiadomością jest jednak to, że dzięki odpowiedniemu leczeniu powrót do zdrowia jest możliwy.

Kto jest narażony na zaburzenia odżywiania?

Zaburzenia odżywiania mogą dotyczyć osób w każdym wieku, niezależnie od rasy, pochodzenia etnicznego, płci czy masy ciała. Nawet osoby, które na pierwszy rzut oka wyglądają na zdrowe, mogą zmagać się z poważnymi problemami związanymi z jedzeniem. W rzeczywistości, osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania mogą mieć niedowagę, wagę w normie lub nadwagę.

Choć dokładne przyczyny tych zaburzeń nie są w pełni znane, badania wskazują, że na ich rozwój może wpływać wiele czynników – od genetycznych i biologicznych, przez behawioralne i psychologiczne, aż po społeczne. To złożone zjawisko, które zwykle nie ma jednej prostej przyczyny.

Leczenie zaburzeń odżywiania online – rodzaje

Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) – osoby zmagające się z tym zaburzeniem znacznie ograniczają spożycie jedzenia z powodu zniekształconego obrazu własnego ciała lub silnego lęku przed przybraniem na wadze. Nawet przy skrajnej niedowadze mogą postrzegać siebie jako osoby z nadwagą. W niektórych przypadkach pojawiają się również epizody objadania się i przeczyszczania.

Zaburzenie z napadami objadania się – osoby z tym problemem regularnie tracą kontrolę nad jedzeniem i spożywają duże ilości pokarmu w krótkim czasie. Często towarzyszy temu poczucie winy, a osoby cierpiące na BED mają zazwyczaj nadwagę lub otyłość.

Bulimia (bulimia nervosa) – osoby doświadczające bulimii mają napady objadania się, po których próbują zrekompensować nadmiar kalorii poprzez niezdrowe zachowania, takie jak wywoływanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających czy intensywne ćwiczenia. Często utrzymują wagę w normie lub mają nadwagę.

ARFID (zaburzenie unikająco-restrykcyjne przyjmowania pokarmu) – to zaburzenie charakteryzuje się ograniczaniem ilości lub różnorodności spożywanego jedzenia, co może wynikać z lęku przed zadławieniem, wymiotami, nieprzyjemnymi doznaniami lub niechęcią do określonych cech jedzenia (np. konsystencji, zapachu). Osoby z ARFID często mają niedowagę.

Warto pamiętać, że jeśli u kogoś występują jakiekolwiek kombinacje powyższych objawów, może to świadczyć o zaburzeniu odżywiania. W takiej sytuacji konieczna jest rozmowa z lekarzem lub specjalistą, który pomoże postawić właściwą diagnozę i zaproponować odpowiednie leczenie.

Leczenie zaburzeń odżywiania online – objawy jadłowstrętu psychicznego

Oznaki i objawy charakterystyczne dla jadłowstrętu psychicznego mogą obejmować zarówno zachowania, jak i poważne skutki zdrowotne.

Do typowych objawów należą:

• Skrajne ograniczanie ilości spożywanego jedzenia,
• Nadmierna aktywność fizyczna w celu „spalania kalorii”,
• Bardzo niska masa ciała (wychudzenie),
• Silna potrzeba bycia szczupłym i niechęć do osiągnięcia lub utrzymania zdrowej wagi,
• Intensywny lęk przed przytyciem,
• Zniekształcony obraz własnego ciała,
• Bagatelizowanie lub zaprzeczanie powadze niedowagi.

W miarę postępu choroby jadłowstręt psychiczny może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak:

• Utrata gęstości kości (osteopenia, osteoporoza),
• Niedokrwistość,
• Osłabienie i zanik mięśni,
• Opóźnienie dojrzewania u dzieci i młodzieży,
• Przewlekłe zaparcia,
• Niskie ciśnienie krwi,
• Spowolnione tętno i oddech,
• Uszkodzenie serca i jego funkcji,
• Przewlekłe zmęczenie,
• Problemy z płodnością,
• Uszkodzenia mózgu,
• Niewydolność wielonarządowa.

Wszystkie te objawy wymagają natychmiastowej interwencji specjalistycznej – im szybciej zostanie podjęte leczenie, tym większe szanse na powrót do zdrowia. Jadłowstręt psychiczny to jedno z najniebezpieczniejszych zaburzeń psychicznych – może prowadzić do śmierci. Charakteryzuje się jednym z najwyższych wskaźników śmiertelności spośród wszystkich problemów zdrowia psychicznego.

Osoby cierpiące na anoreksję są szczególnie narażone na zgon w wyniku poważnych powikłań fizycznych związanych z długotrwałym głodzeniem organizmu. Niestety, jedną z najczęstszych przyczyn śmierci wśród osób z tą diagnozą jest także samobójstwo.

Objawy zaburzeń z napadami objadania się

Objawy zaburzenia z napadami objadania się mogą obejmować zarówno zachowania związane z jedzeniem, jak i emocjonalne konsekwencje tych epizodów.

Do najczęstszych oznak należą:

• Spożywanie bardzo dużych ilości jedzenia w krótkim czasie (np. w ciągu dwóch godzin),
• Szybkie tempo jedzenia w trakcie napadu,
• Jedzenie mimo braku głodu lub uczucia sytości,
• Jedzenie aż do momentu fizycznego dyskomfortu,
• Spożywanie posiłków w samotności lub w ukryciu, by uniknąć poczucia wstydu,
• Odczuwanie winy, wstydu lub przygnębienia po epizodzie objadania się,
• Powtarzające się próby odchudzania, często bez efektu.

Z czasem zaburzenie to może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:

• Otyłość,
• Cukrzyca typu 2,
• Choroby układu krążenia,
• Zaburzenia snu,
• Dolegliwości żołądkowo-jelitowe, w tym refluks, wzdęcia czy biegunki.

Leczenie zaburzeń odżywiania online – objawy bulimii

Objawy bulimii obejmują wiele tych samych sygnałów, co w przypadku zaburzenia z napadami objadania się, jednak dodatkowo pojawiają się zachowania mające na celu pozbycie się spożytego jedzenia po epizodach objadania.

Do takich zachowań zalicza się m.in.:

• Wywoływanie wymiotów,
• Stosowanie środków przeczyszczających,
• Nadmierna aktywność fizyczna,
• Okresowe głodówki lub restrykcyjne ograniczanie jedzenia.

Z czasem bulimia może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:

• Przewlekły stan zapalny i ból gardła,
• Obrzęk ślinianek w okolicach szyi i żuchwy,
• Uszkodzenie szkliwa zębów, nadwrażliwość oraz próchnica,
• Refluks żołądkowo-przełykowy oraz inne zaburzenia trawienne,
• Problemy z jelitami, podrażnienia i dyskomfort,
• Poważne odwodnienie,
• Zaburzenia gospodarki elektrolitowej, które mogą być niebezpieczne dla życia.

Objawy zaburzeń związanych z unikaniem restrykcyjnego przyjmowania pokarmów

Objawy ARFID (zaburzenia unikająco-restrykcyjnego przyjmowania pokarmu) mogą obejmować:

• Znaczne ograniczenie ilości lub rodzaju spożywanych produktów,
• Brak apetytu lub wyraźne niezainteresowanie jedzeniem,
• Nagła i zauważalna utrata masy ciała,
• Problemy żołądkowo-jelitowe (np. bóle brzucha, nudności), których nie da się wytłumaczyć innymi przyczynami,
• Coraz bardziej zawężona lista akceptowanych pokarmów – tzw. wybredne jedzenie, które z czasem się nasila.

W dłuższej perspektywie ARFID może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak:

• Niezdrowa utrata wagi,
• Niedożywienie i niedobory składników odżywczych,
• Zahamowanie wzrostu fizycznego, zwłaszcza u dzieci i młodzieży,
• Trudności w funkcjonowaniu na co dzień – problemy z koncentracją, wynikami w nauce, pracą czy relacjami społecznymi.

Przyczyny zaburzeń odżywiania

Zaburzenia odżywiania mają złożone podłoże i zwykle nie wynikają z jednej konkretnej przyczyny. Najczęściej są skutkiem połączenia wielu czynników – psychologicznych, biologicznych, społeczno-kulturowych oraz rodzinnych.

Do czynników psychologicznych zalicza się między innymi niską samoocenę, negatywny obraz własnego ciała, perfekcjonizm oraz silną potrzebę kontroli. Osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania często mają trudności z regulowaniem emocji, zmagają się z lękiem, depresją lub przewlekłym stresem. W ich przekonaniu wygląd zewnętrzny może decydować o poczuciu własnej wartości.

Duży wpływ mają także czynniki społeczne i kulturowe. Presja dotycząca wyglądu, promowana w mediach i internecie, może prowadzić do niezdrowych porównań i niezadowolenia z własnego ciała. Popularność diet, trendów „fit” oraz komentarze otoczenia na temat wyglądu czy wagi – szczególnie wrażliwe u młodych osób – potrafią wywołać poczucie winy i nieadekwatności. Nie bez znaczenia są też takie doświadczenia, jak hejt w sieci, prześladowanie w szkole czy wykluczenie z grupy rówieśniczej.

Środowisko rodzinne również odgrywa ważną rolę. Nadmierna kontrola ze strony rodziców, brak wsparcia emocjonalnego, konflikty domowe czy obserwowanie restrykcyjnych diet w domu mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaburzeń. Jeśli w rodzinie występowały zaburzenia odżywiania lub inne problemy psychiczne, prawdopodobieństwo ich pojawienia się u kolejnych członków wzrasta.

Nie bez znaczenia są także czynniki biologiczne i genetyczne. Badania wskazują, że zaburzenia odżywiania mogą mieć podłoże dziedziczne, a także wiązać się z zaburzeniami neuroprzekaźników w mózgu, takich jak serotonina czy dopamina. Okresy zmian hormonalnych, np. dojrzewanie, mogą dodatkowo nasilać objawy.

Ważną rolę odgrywają również doświadczenia życiowe – zarówno aktualne, jak i z przeszłości. Trauma, przemoc, przeżycie kryzysu, takiego jak śmierć bliskiej osoby czy rozwód rodziców, a także silny stres związany ze szkołą lub relacjami, mogą prowadzić do wykształcenia niezdrowych nawyków żywieniowych jako formy radzenia sobie z emocjami.

Zaburzenia odżywiana i inne choroby psychiczne

Osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania często doświadczają również innych problemów natury psychicznej – najczęściej są to depresja, zaburzenia lękowe oraz uzależnienia. Dodatkowo, ryzyko samobójstwa w tej grupie jest istotnie podwyższone. Dlatego tak ważne jest, aby w procesie leczenia uwzględniać również wszystkie współwystępujące zaburzenia i objąć pacjenta kompleksową opieką.

Leczenie zaburzeń odżywiania online – jak wygląda?

Zaburzenia odżywiania są schorzeniami, które można skutecznie leczyć – kluczowe jest jednak ich wczesne rozpoznanie i podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych. Im szybciej osoba zmagająca się z zaburzeniami otrzyma pomoc, tym większa szansa na pełny powrót do zdrowia.

Plany leczenia są indywidualnie dopasowane i mogą obejmować kilka elementów, w tym:

Psychoterapię – indywidualną lub rodzinną – która koncentruje się na zrozumieniu i zmianie trudnych emocji, myśli i zachowań związanych z jedzeniem.

Wsparcie dietetyczne, które pomaga odbudować zdrową relację z jedzeniem, osiągnąć właściwą masę ciała i ustalić zrównoważony plan żywieniowy.

Farmakoterapię, zwłaszcza w przypadkach, gdy zaburzeniom odżywiania towarzyszą objawy depresji, lęku czy impulsywności. Leki mogą być pomocne szczególnie w leczeniu bulimii czy zaburzeń z napadami objadania się. Obecnie nie istnieją leki zatwierdzone do leczenia objawów anoreksji czy ARFID, ale wsparcie farmakologiczne może być elementem leczenia objawowego.

W niektórych przypadkach, gdy stan pacjenta jest poważny, konieczne może być leczenie w warunkach szpitalnych lub ośrodku stacjonarnym.

W procesie leczenia ogromną rolę odgrywa również rodzina. Jej wsparcie może być nieocenione – zarówno na etapie motywowania bliskiej osoby do podjęcia terapii, jak i w czasie całego procesu zdrowienia. Badania pokazują, że szczególnie w przypadku nastolatków, terapia rodzinna może znacząco poprawić efekty leczenia.

Leczenie zaburzeń odżywiania online u dzieci i nastolatków

Terapia online to wygodna i coraz częściej wybierana forma wsparcia dla dzieci i młodzieży zmagających się z zaburzeniami odżywiania. Spotkania odbywają się zdalnie – w dobrze znanym dziecku środowisku, jakim jest jego własny pokój, co pomaga zmniejszyć stres i napięcie związane z rozmową z terapeutą.

Dzięki tej formie kontaktu dziecko może czuć się bezpieczniej, łatwiej się otworzyć i wyrazić swoje emocje. Terapia prowadzona online jest równie skuteczna jak spotkania stacjonarne – opiera się na tych samych metodach, takich jak psychoterapia indywidualna, wsparcie rodziców oraz współpraca z psychodietetykiem.

W Poradni FOCUS zapewniamy profesjonalną opiekę psychologiczną i psychodietetyczną online – bez względu na to, gdzie mieszkasz. Jeśli zauważasz niepokojące sygnały u swojego dziecka – takie jak unikanie jedzenia, obsesję na punkcie wyglądu, objadanie się czy wycofanie – nie czekaj. Im wcześniej zaczniemy działać, tym większa szansa na powrót do zdrowia.

Jeśli przypuszczasz, że Ty lub ktoś z Twoich bliskich – dziecko, partner czy przyjaciel – może zmagać się z zaburzeniami odżywiania, nie czekaj. Skontaktuj się z nami online – w Poradni FOCUS oferujemy zdalne wsparcie psychoterapeutyczne i psychodietetyczne, dzięki któremu możesz uzyskać pomoc bez wychodzenia z domu. Razem znajdziemy najlepszą drogę do zdrowia i równowagi.