Stały zakres obowiązków czy codzienne wyzwania? Decyzyjność czy
realizowanie poleceń? Nuda czy dynamika? Każdy charakter pracy ma
swoje plusy i minusy. Coś co dla jednego będzie zbawieniem – dla
drugiego będzie … wypaleniem. Źródłem stresu zawodowego może być
jednak każda z tych cech.

Jedną z najpopularniejszych klasyfikacji psychospołecznych zagrożeń
w miejscu pracy jest podział przedstawiony przez Coxa (1993), rozwinięty w programie
PRIMA_EF (Widerszal-Bazyl, 2009). Wśród kategorii zagrożeń psychospołecznych
związanych z pracą wymieniono w nim:

– Treść pracy – np. brak różnorodności, niewykorzystywanie posiadanych umiejętności,
praca fragmentaryczna, konieczność ciągłych kontaktów z ludźmi, niepewność

– Obciążenie pracą i tempo pracy – np.  niedociążenie lub przeciążenie pracą, terminowość,
presja czasu

–  Czasowe ramy pracy – nieelastyczny czas pracy, system zmianowy

– Kontrola – np. brak wpływu na obciążenie pracą, ograniczony udział w podejmowaniu decyzji

– Środowisko i sprzęt – np. hałas, złe oświetlenie, nieodpowiedni sprzęt,
złe warunki pracy

– Kultura i funkcje organizacji – niejasne cele organizacji, zła komunikacja

– Stosunki międzyludzkie w pracy – np. fizyczna lub społeczna izolacja, konflikty, brak wsparcia, złe stosunki ze współpracownikami lub przełożonym

– Rola w organizacji – niejasność lub konflikt roli, odpowiedzialność za ludzi

– Rozwój kariery – np. niepewność pracy, niska płaca, małe znaczenie społeczne pracy, brak awansu lub zbyt wysoki awans

– Relacja dom – praca – np. sprzeczne wymagania domu i pracy, słabe wsparcie poza pracą, problemy związane z karierą obu partnerów

Czynniki psychospołeczne w miejscu pracy niosą za sobą niebagatelne skutki
dla pracowników i organizacji. Związany z nimi stres powoduje powstawanie
i zaostrzenie przebiegu wielu zaburzeń zdrowotnych, sprzyja wypadkom,
obniża wydajność i efektywność w realizowaniu zadań.

Ciężko wyobrazić sobie dzisiaj pracę, w której nie występuje żadne z wymienionych
zagrożeń. Jak więc zniwelować ryzyko z nimi związane? Dane literaturowe
wskazują, że nie ma uniwersalnych metod na zwalczanie stresu
w miejscu pracy. W doborze strategii należy wziąć pod uwagę takie czynniki
jak specyfika organizacji czy właściwości beneficjentów. Interwencje antystresowe
powinny być prowadzone na poziomie organizacji jak również
indywidualnym – pracowniczym. Do skutecznego przeciwdziałania
nadmiernemu stresowi zawodowemu koniecznie są całościowe
rozwiązania systemowe. Efektywność działań determinuje
wykorzystanie możliwie jak najszerszego spektrum technik i metod.

Jednym z elementów strategii zarządzania stresem w miejscu pracy może
być zapewnienie pracownikom szybkiego i profesjonalnego wsparcia
w sytuacji emocjonalnego obciążenia. Pomoc psychologiczna dla firm
to coraz częściej zapewniany przez pracodawcę benefit pozapłacowy.
Abonamentowa opieka psychologiczna może przybierać różne formy.
Stacjonarnie – na terenie firmy lub w gabinecie. Dla tych, którzy często
przebywają w delegacjach pomocna okazuje się zdalna pomoc
psychologiczna lub telefon wsparcia dla pracowników.

Każde z wymienionych rozwiązań to inwestycja w przyszłość.
Złe zarządzanie ryzykiem stresu prędzej czy później zakłóci
funkcjonowanie firmy i przyniesie znaczne straty materialne.

Czy nie lepiej inwestować niż ponosić koszty?

mgr Natalia Szarapow
psycholog, trener, szkoleniowiec

Udostępnij wartościową treść znajomym!
[DISPLAY_ULTIMATE_SOCIAL_ICONS]